Gerçek Uzunluk Hesaplama
Tüm haritalarda Uzunluk ile alakalı hesaplamaları yapılabilir. Harita uzunluğu ölçeğin paydası ile çarpılarak gerçek uzunluk hesaplanabilir.
Gerçek Uzunlu
Ölçek hesaplanırken ilk önce ölçek paydası belirlenir. Resimde olduğu gibi ölçeğin paydası el ile kapatılması sonucu gerçek uzunluğun harita uzunluğuna bölünmesi ile elde edilir. Ölçek hesaplama formülü: Ölçek=HU/GU’dur. Soruları daha kolay çözebilmek için kullanılan üçgende ölçeğin paydası bulunur. Bu şekilde bulunan değer şeklinde yerine yazılır.
Örnek: Bir akarsuyun gerçek uzunluğu 21 km, harita uzunluğu 7 cm ise bu yolun gösterildiği haritanın ölçeği nedir?
Çözüm: ÖP=GU/HU formülüne göre verilenler yerlerine yazılır. ÖP=21 km (2.100.000 cm)/7 cm ÖP=300.000 cm olarak bulunur. Ölçeğin payı 1 olduğundan ölçek=1/300.000 olur.
Haritalarda Alan Hesaplamaları
Alan hesaplama işlemleri m² altı ve üstü katları olup 100’er 100’er büyümekte 100’er 100’er küçülmektedir. Uzunluk ve alan hesaplamaları
Gerçek Alan Hesaplama
Gerçek alan hesaplamalarında yanda verilen resimdeki gibi gibi gerçek alan kapatılarak aşağıdaki formül elde edilir.
Gerçek Alan (GA)=Harita Alanı (HA)xÖlçeğin Paydasının Karesi (ÖP²)
Örnek 1: 1/800.000 ölçekli bir haritada 9 cm² gösterilen bir göl gerçekte kaç km² dir?
Çözüm 2: Soruda gerçek alan sorulduğundan GA’nın üzeri kapatılır. GA=HAXÖP² (ölçeğin paydası kısaltılır 800.000 cm²=8.105 cm²) GA=9 cm² x (8.105)² GA=9 x 64.1010 cm² GA=576.1010 cm² (cm², km²ye çevrilince 10 tane sıfır silinir.) Sonuç olarak gerçek alan 576 km² olur.
Örnek 2: 1/500.000 ölçekli bir haritada 8 cm² ile gösterilen bir adanın gerçek alanı kaç km²dir?
Çözüm 2: GA=HAXÖP² formülünden hareketle GA=8X(5.105)² GA=8X25.1010 cm² GA=200.1010 cm² (cm², km² ye çevrilince 10 tane sıfır silinir.)
Sonuç olarak gerçek alan 200 km² olur.
Harita Alanı Hesaplama
Harita Alanı (HA)= Gerçek Alan (GA)/(Ölçeğin Paydası)²
Örnek: 24 km² olan bir gölün alanı 1/200.000 ölçekli bir haritada kaç cm²’dir.
Çözüm: Harita Alanı (HA)= Gerçek Alan (GA)/(Ölçeğin Paydası)²HA=24 km² / (200.000)²,HA=240.000.000.000 cm² /40.000.000.000HA=6 cm²
Ölçek Hesaplama

Örnek: Gerçekte 144 km² olan bir alan, haritada 16 cm² olarak gösteriliyorsa bu haritanın ölçeği nedir?
Çözüm: Ölçek=√16 cm²/144 km²Ölçek= 4cm/12km = 4 cm/1.200.000cm Ölçek=1/300.000
Uzunluk ve Alan Hesaplamaları Bonus Bilgiler
Uzunluk ve Alan Hesaplamaları Örnekleri
Soru 1: Gerçek uzunluğu 45 km, harita uzunluğu 5cm olan bir yolun gösterildiği haritanın ölçeğini bulunuz?
Çözüm 1: ÖP=GU/HU , ÖP=45km (4.500.000 cm) /5 cm ÖP=900.000 cm olarak bulunur. Ölçeğin payı 1 olduğundan ölçek=1/900.000 olur.
Soru 2: 1/200.000 ölçekli bir haritada 8 cm gösterilen bir uzunluk, 1/800.000 ölçekli haritada kaç cm ile gösterilir?
Çözüm 2: 1.Harita: GU=HUxÖP, GU=8×200.000, GU= 1.600.000 cm, GU=16 km Gerçek uzunluk hiç bir zaman değişmez.2.Harita: HU=GU/ÖP, 16km (1.600.000 cm)/800.000 (ikinci haritanın ölçeğin paydası) =2 cm
Soru 3: 1/300.000 ölçekli bir haritada gerçek uzunluğu 150 km olan bir yerin harita uzunluğu kaç cm’dir?
Çözüm 3: HU=GU/ÖP, HU=150km/300.000 cm, HU=1.500.000cm/300.000cm HU=5cm
Soru 4: Ekvator üzerinde bulunan A ve B noktaları arasındaki 30 meridyen farkı vardır. Bu uzaklık harita üzerinde 33,3 cm olarak gösterilmişse haritanın ölçeğini bulunuz.
Çözüm 4: Sadece ekvator üzerinde ardışık iki meridyenler arasındaki uzaklık 111 km’dir. A ve B noktaları arası 30 paralel farkı var. 30×111=3330 km A ve B noktaları arası gerçek uzaklık 3330 km’dir. Soruda a ve B noktaları arası harita uzunluğu da 33,3 cm verilmiştir. , GU=3330 km’yi cm’ye çevirirsek 333.000.000 cm olur. ÖP=GU/HU ÖP=333.000.000/33,3 ÖP=10.000.000 Ölçek= 1/10.000.000
Uzunluk ve Alan Hesaplamaları Bilgi Notu
Gerçek alan, yeryüzü şekillerinin tüm eğim ve engebesiyle beraber toplam yüzey alanıdır. İz düşümsel alan ise engebe faktörünün ortadan kaldırılarak her yerin düzmüş gibi kabul edildiği alandır. Bir yerin gerçek alanı ile iz düşümsel alanı arasındaki fark çok ise o yer engebelidir. Fark az ise o yerde engebe azdır. Haritalara aktarılan alan iz düşümsel alandır. Harita üzerinde bir alan hesaplanırken her yer düzmüş gibi kabul

Haritalarda Uzunluk Hesaplamaları
Arazi üzerindeki gerçek uzunluklar, ölçekler sayesinde küçültülerek haritaya aktarılır. Haritalar üzerinde ki iki nokta arasındaki uzunluğun gerçekte ne kadar olduğunu hesaplayabilmek için ölçekten yararlanılır. Uzunluk ölçü birimleri metrenin alt ve üst katları olup onar onar büyümekte ve onar onar küçülmektedir. Uzunluk ve alan hesaplamaları
Uzunluk Ölçü Birimleri
Gerçek Uzunluk Hesaplama
Tüm haritalarda Uzunluk ile alakalı hesaplamaları yapılabilir. Harita uzunluğu ölçeğin paydası ile çarpılarak gerçek uzunluk hesaplanabilir.
Gerçek Uzunluk (GU)=Harita Uzunluğu (HU)xÖlçeğin Paydası (ÖP)
Resimde görülen üçgen şekil uzunluk hesaplamaları kolayca yapılabilir. Üçgen içinde kiformülde ne hesaplanması yapılması isteniyorsa onun üstü elle kapatıldığında formül elde edilir. Örneğin; soru gerçek uzunluk hesaplamak gerekirse şekildeki gibi gerçek uzunluk el ile kapatılması formülü ortaya çıkarır.
Örnek: 1/200.000 ölçekli bir haritada A ve B kentleri arasındaki uzaklık 10 cm olarak ölçülmüştür. Buna göre A ve B kentleri arasındaki gerçek uzunluğu bulunuz?
Çözüm: Soruda gerçek uzunluk istendiği için üçgende GU’nun üzeri kapatılır ve GU=HUXÖP formülü elde edilir. Soruda verilen değerler aşağıdaki gibi yerlerine yazılır. GU=10 cm X 200.000 cm GU=2.000.000 cm (Gerçek uzunlukta istenen birim belirtilmemişse verilen değer km’ye çevrilir. Yani cm’yi, km’ye çevirmek için 5 tane sıfır silinir.) Sonuç olarak gerçek uzunluk 2.000.000 cm=20 km’dir.
Harita Uzunluğu Hesaplama
Harita uzunluğunu hesaplamak için resimdeki gibi formül ortaya çıkmaktadır. Elimiz ile harita uzunluğunu kapattığımızda gerçek uzunluğun ölçeğin paydasına bölünmesiyle elde edildiğini görürüz.

Örnek: Aralarında 125 km olan gerçek uzunluk bulunan A ve B kentleri, 1/2.500.000 ölçekli bir haritada kaç cm ile gösterilir?
Çözüm: Soruda harita uzunluğu istenmektedir. Üçgende HU’nun üzeri el ile kapatıldığında HU=GU/ÖP formülü elde edilir. Soruda verilen değerler yerine yazıldığında HU=125 km/2.500.000 (Gerçek uzunluk cm’ye çevrilir.) HU=12.500.000/2.500.000 Sonuç olarak HU=5 cm olur.
Ölçek Hesaplama
Ölçek hesaplanırken ilk önce ölçek paydası belirlenir. Resimde olduğu gibi ölçeğin paydası el ile kapatılması sonucu gerçek uzunluğun harita uzunluğuna bölünmesi ile elde edilir. Ölçek hesaplama formülü: Ölçek=HU/GU’dur. Soruları daha kolay çözebilmek için kullanılan üçgende ölçeğin paydası bulunur. Bu şekilde bulunan değer şeklinde yerine yazılır.
Örnek: Bir akarsuyun gerçek uzunluğu 21 km, harita uzunluğu 7 cm ise bu yolun gösterildiği haritanın ölçeği nedir?
Çözüm: ÖP=GU/HU formülüne göre verilenler yerlerine yazılır. ÖP=21 km (2.100.000 cm)/7 cm ÖP=300.000 cm olarak bulunur. Ölçeğin payı 1 olduğundan ölçek=1/300.000 olur.
Haritalarda Alan Hesaplamaları
Alan hesaplama işlemleri m² altı ve üstü katları olup 100’er 100’er büyümekte 100’er 100’er küçülmektedir. Uzunluk ve alan hesaplamaları
Gerçek Alan Hesaplama
Gerçek alan hesaplamalarında yanda verilen resimdeki gibi gibi gerçek alan kapatılarak aşağıdaki formül elde edilir.
Gerçek Alan (GA)=Harita Alanı (HA)xÖlçeğin Paydasının Karesi (ÖP²)
Örnek 1: 1/800.000 ölçekli bir haritada 9 cm² gösterilen bir göl gerçekte kaç km² dir?
Çözüm 2: Soruda gerçek alan sorulduğundan GA’nın üzeri kapatılır. GA=HAXÖP² (ölçeğin paydası kısaltılır 800.000 cm²=8.105 cm²) GA=9 cm² x (8.105)² GA=9 x 64.1010 cm² GA=576.1010 cm² (cm², km²ye çevrilince 10 tane sıfır silinir.) Sonuç olarak gerçek alan 576 km² olur.
Örnek 2: 1/500.000 ölçekli bir haritada 8 cm² ile gösterilen bir adanın gerçek alanı kaç km²dir?
Çözüm 2: GA=HAXÖP² formülünden hareketle GA=8X(5.105)² GA=8X25.1010 cm² GA=200.1010 cm² (cm², km² ye çevrilince 10 tane sıfır silinir.)
Sonuç olarak gerçek alan 200 km² olur.
Harita Alanı Hesaplama
Harita Alanı (HA)= Gerçek Alan (GA)/(Ölçeğin Paydası)²
Örnek: 24 km² olan bir gölün alanı 1/200.000 ölçekli bir haritada kaç cm²’dir.
Çözüm: Harita Alanı (HA)= Gerçek Alan (GA)/(Ölçeğin Paydası)²HA=24 km² / (200.000)²,HA=240.000.000.000 cm² /40.000.000.000HA=6 cm²
Ölçek Hesaplama

Örnek: Gerçekte 144 km² olan bir alan, haritada 16 cm² olarak gösteriliyorsa bu haritanın ölçeği nedir?
Çözüm: Ölçek=√16 cm²/144 km²Ölçek= 4cm/12km = 4 cm/1.200.000cm Ölçek=1/300.000
Uzunluk ve Alan Hesaplamaları Bonus Bilgiler
Uzunluk ve Alan Hesaplamaları Örnekleri
Soru 1: Gerçek uzunluğu 45 km, harita uzunluğu 5cm olan bir yolun gösterildiği haritanın ölçeğini bulunuz?
Çözüm 1: ÖP=GU/HU , ÖP=45km (4.500.000 cm) /5 cm ÖP=900.000 cm olarak bulunur. Ölçeğin payı 1 olduğundan ölçek=1/900.000 olur.
Soru 2: 1/200.000 ölçekli bir haritada 8 cm gösterilen bir uzunluk, 1/800.000 ölçekli haritada kaç cm ile gösterilir?
Çözüm 2: 1.Harita: GU=HUxÖP, GU=8×200.000, GU= 1.600.000 cm, GU=16 km Gerçek uzunluk hiç bir zaman değişmez.2.Harita: HU=GU/ÖP, 16km (1.600.000 cm)/800.000 (ikinci haritanın ölçeğin paydası) =2 cm
Soru 3: 1/300.000 ölçekli bir haritada gerçek uzunluğu 150 km olan bir yerin harita uzunluğu kaç cm’dir?
Çözüm 3: HU=GU/ÖP, HU=150km/300.000 cm, HU=1.500.000cm/300.000cm HU=5cm
Soru 4: Ekvator üzerinde bulunan A ve B noktaları arasındaki 30 meridyen farkı vardır. Bu uzaklık harita üzerinde 33,3 cm olarak gösterilmişse haritanın ölçeğini bulunuz.
Çözüm 4: Sadece ekvator üzerinde ardışık iki meridyenler arasındaki uzaklık 111 km’dir. A ve B noktaları arası 30 paralel farkı var. 30×111=3330 km A ve B noktaları arası gerçek uzaklık 3330 km’dir. Soruda a ve B noktaları arası harita uzunluğu da 33,3 cm verilmiştir. , GU=3330 km’yi cm’ye çevirirsek 333.000.000 cm olur. ÖP=GU/HU ÖP=333.000.000/33,3 ÖP=10.000.000 Ölçek= 1/10.000.000
Uzunluk ve Alan Hesaplamaları Bilgi Notu
Gerçek alan, yeryüzü şekillerinin tüm eğim ve engebesiyle beraber toplam yüzey alanıdır. İz düşümsel alan ise engebe faktörünün ortadan kaldırılarak her yerin düzmüş gibi kabul edildiği alandır. Bir yerin gerçek alanı ile iz düşümsel alanı arasındaki fark çok ise o yer engebelidir. Fark az ise o yerde engebe azdır. Haritalara Haritalarda Uzunluk Hesaplamaları
Arazi üzerindeki gerçek uzunluklar, ölçekler sayesinde küçültülerek haritaya aktarılır. Haritalar üzerinde ki iki nokta arasındaki uzunluğun gerçekte ne kadar olduğunu hesaplayabilmek için ölçekten yararlanılır. Uzunluk ölçü birimleri metrenin alt ve üst katları olup onar onar büyümekte ve onar onar küçülmektedir. Uzunluk ve alan hesaplamaları
Uzunluk Ölçü Birimleri
Gerçek Uzunluk Hesaplama
Tüm haritalarda Uzunluk
Uzunluk ve Alan Hesaplamaları Bilgi Notu
Gerçek alan, yeryüzü şekillerinin tüm eğim ve engebesiyle beraber toplam yüzey alanıdır. İz düşümsel alan ise engebe faktörünün ortadan kaldırılarak her yerin düzmüş gibi kabul edildiği alandır. Bir yerin gerçek alanı ile iz düşümsel alanı arasındaki fark çok ise o yer engebelidir. Fark az ise o yerde engebe azdır. Haritalara aktarılan alan iz düşümsel alandır. Harita üzerinde bir alan hesaplanırken her yer düzmüş gibi kabul edilir.
Bu konu özellikle sözel ağırlıklı öğrenciler için en zor coğrafya konularından sayılır. Kıymetli öğrenciler konuyu daha iyi anlamak için bol bol soru çözün ki pekişsin. Anlamadığınız soruları yorum kısmından yazabilirsiniz.
Haritalarda uzunluk ve alan hesaplamaları konusunu MEB EBA üzerinden çalışmak için tıklayınız.
Bu kazanıma ait diğer dersler için aşağıdaki konulara tıklayınız.
Harita Nedir? Harita Elemanları Nelerdir?
Harita Çeşitleri
Ölçek Çeşitleri

Geography
Web sitesi
Ölçek Çeşitleri Nelerdir?
Yer Şekillerini Gösterme Yöntemleri
İlgili Makaleler

Tundra İklimi Nerede Görülür?
21 saat önce

Akdeniz İklimi Özellikleri
21 saat önce

Ilıman Okyanusal İklim Nerelerde Görülür?
21 saat önce

Çöl iklimi Nerelerde Görülür ve Özellikleri Nelerdir?
21 saat önce

Muson İklimi Özellikleri
21 saat önce

Savan İklimi ve Özellikleri
22 saat önce
Bir cevap yazın
E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir
Yorum
İsim *
E-posta *
İnternet sitesi
Bir dahaki sefere yorum yaptığımda kullanılmak üzere adımı, e-posta adresimi ve web site adresimi bu tarayıcıya kaydet.
Kategoriler
9. Sınıf Ders Notları34
10.Sınıf Ders Notları27
12.Sınıf Ders Notları7
9.Sınıf Soru Bankası7
Genel6
11.Sınıf Ders Notları5
10.Sınıf Yazılılar4
11.Sınıf Yazılılar4
12.Sınıf Yazılılar4
9.Sınıf Yazılılar4
Zümre ve Planlar3
10.Sınıf Soru Bankası2
10.Sınıf Slaytlar1
12.sınıf Soru Bankası1
Coğrafya Belgeselleri1
ÖABT1
Popüler
Son Eklenen
Yorumlar

Dünyanın Şekli ve Sonuçları
6 gün önce

Jeolojik Zamanlar ve Özellikleri
15 saat önce

Doğa ve İnsan Etkileşimi
6 gün önce

Dünyanın Hareketleri
6 gün önce

Yerin Katmanları Nelerdir?
15 saat önce
Popüler Yazılar
Türkiye’nin Jeopolitik Konumu ve Önemi
24 Mart 2015

Coğrafi Koordinat Sistemi
6 gün önce

9.Sınıf Coğrafya 1.Dönem 1.Yazılı 2021
27 Mayıs 2020

Ölçek Çeşitleri Nelerdir?
6 gün önce

10.Sınıf Coğrafya 1.Dönem 1.Yazılı 2021
27 Mayıs 2020

Haritalarda Uzunluk Hesaplamaları
Arazi üzerindeki gerçek uzunluklar, ölçekler sayesinde küçültülerek haritaya aktarılır. Haritalar üzerinde ki iki nokta arasındaki uzunluğun gerçekte ne kadar olduğunu hesaplayabilmek için ölçekten yararlanılır. Uzunluk ölçü birimleri metrenin alt ve üst katları olup onar onar büyümekte ve onar onar küçülmektedir. Uzunluk ve alan hesaplamaları
Uzunluk Ölçü Birimleri
Gerçek Uzunluk Hesaplama
Tüm haritalarda Uzunluk ile alakalı hesaplamaları yapılabilir. Harita uzunluğu ölçeğin paydası ile çarpılarak gerçek uzunluk hesaplanabilir.
Gerçek Uzunluk (GU)=Harita Uzunluğu (HU)xÖlçeğin Paydası (ÖP)
Resimde görülen üçgen şekil uzunluk hesaplamaları kolayca yapılabilir. Üçgen içinde kiformülde ne hesaplanması yapılması isteniyorsa onun üstü elle kapatıldığında formül elde edilir. Örneğin; soru gerçek uzunluk hesaplamak gerekirse şekildeki gibi gerçek uzunluk el ile kapatılması formülü ortaya çıkarır.
Örnek: 1/200.000 ölçekli bir haritada A ve B kentleri arasındaki uzaklık 10 cm olarak ölçülmüştür. Buna göre A ve B kentleri arasındaki gerçek uzunluğu bulunuz?
Çözüm: Soruda gerçek uzunluk istendiği için üçgende GU’nun üzeri kapatılır ve GU=HUXÖP formülü elde edilir. Soruda verilen değerler aşağıdaki gibi yerlerine yazılır. GU=10 cm X 200.000 cm GU=2.000.000 cm (Gerçek uzunlukta istenen birim belirtilmemişse verilen değer km’ye çevrilir. Yani cm’yi, km’ye çevirmek için 5 tane sıfır silinir.) Sonuç olarak gerçek uzunluk 2.000.000 cm=20 km’dir.
Harita Uzunluğu Hesaplama
Harita uzunluğunu hesaplamak için resimdeki gibi formül ortaya çıkmaktadır. Elimiz ile harita uzunluğunu kapattığımızda gerçek uzunluğun ölçeğin paydasına bölünmesiyle elde edildiğini görürüz.

Örnek: Aralarında 125 km olan gerçek uzunluk bulunan A ve B kentleri, 1/2.500.000 ölçekli bir haritada kaç cm ile gösterilir?
Çözüm: Soruda harita uzunluğu istenmektedir. Üçgende HU’nun üzeri el ile kapatıldığında HU=GU/ÖP formülü elde edilir. Soruda verilen değerler yerine yazıldığında HU=125 km/2.500.000 (Gerçek uzunluk cm’ye çevrilir.) HU=12.500.000/2.500.000 Sonuç olarak HU=5 cm olur.
Ölçek Hesaplama
Ölçek hesaplanırken ilk önce ölçek paydası belirlenir. Resimde olduğu gibi ölçeğin paydası el ile kapatılması sonucu gerçek uzunluğun harita uzunluğuna bölünmesi ile elde edilir. Ölçek hesaplama formülü: Ölçek=HU/GU’dur. Soruları daha kolay çözebilmek için kullanılan üçgende ölçeğin paydası bulunur. Bu şekilde bulunan değer şeklinde yerine yazılır.
Örnek: Bir akarsuyun gerçek uzunluğu 21 km, harita uzunluğu 7 cm ise bu yolun gösterildiği haritanın ölçeği nedir?
Çözüm: ÖP=GU/HU formülüne göre verilenler yerlerine yazılır. ÖP=21 km (2.100.000 cm)/7 cm ÖP=300.000 cm olarak bulunur. Ölçeğin payı 1 olduğundan ölçek=1/300.000 olur.
Haritalarda Alan Hesaplamaları
Alan hesaplama işlemleri m² altı ve üstü katları olup 100’er 100’er büyümekte 100’er 100’er küçülmektedir. Uzunluk ve alan hesaplamaları
Gerçek Alan Hesaplama
Gerçek alan hesaplamalarında yanda verilen resimdeki gibi gibi gerçek alan kapatılarak aşağıdaki formül elde edilir.
Gerçek Alan (GA)=Harita Alanı (HA)xÖlçeğin Paydasının Karesi (ÖP²)
Örnek 1: 1/800.000 ölçekli bir haritada 9 cm² gösterilen bir göl gerçekte kaç km² dir?
Çözüm 2: Soruda gerçek alan sorulduğundan GA’nın üzeri kapatılır. GA=HAXÖP² (ölçeğin
Uzunluk ve Alan Hesaplamaları Bilgi Notu
Gerçek alan, yeryüzü şekillerinin tüm eğim ve engebesiyle beraber toplam yüzey alanıdır. İz düşümsel alan ise engebe faktörünün ortadan kaldırılarak her yerin düzmüş gibi kabul edildiği alandır. Bir yerin gerçek alanı ile iz düşümsel alanı arasındaki fark çok ise o yer engebelidir. Fark az ise o yerde engebe azdır. Haritalara aktarılan alan iz düşümsel alandır. Harita üzerinde bir alan hesaplanırken her yer düzmüş gibi kabul edilir.
Bu konu özellikle sözel ağırlıklı öğrenciler için en zor coğrafya konularından sayılır. Kıymetli öğrenciler konuyu daha iyi anlamak için bol bol soru çözün ki pekişsin. Anlamadığınız soruları yorum kısmından yazabilirsiniz.
Haritalarda Uzunluk Hesaplamaları
Arazi üzerindeki gerçek uzunluklar, ölçekler sayesinde küçültülerek haritaya aktarılır. Haritalar üzerinde ki iki nokta arasındaki uzunluğun gerçekte ne kadar olduğunu hesaplayabilmek için ölçekten yararlanılır. Uzunluk ölçü birimleri metrenin alt ve üst katları olup onar onar büyümekte ve onar onar küçülmektedir. Uzunluk ve alan hesaplamaları
Uzunluk Ölçü Birimleri
Gerçek Uzunluk Hesaplama
Tüm haritalarda Uzunluk ile alakalı hesaplamaları yapılabilir. Harita uzunluğu ölçeğin paydası ile çarpılarak gerçek uzunluk hesaplanabilir.
Gerçek Uzunluk (GU)=Harita Uzunluğu (HU)xÖlçeğin Paydası (ÖP)
Resimde görülen üçgen şekil uzunluk hesaplamaları kolayca yapılabilir. Üçgen içinde kiformülde ne hesaplanması yapılması isteniyorsa onun üstü elle kapatıldığında formül elde edilir. Örneğin; soru gerçek uzunluk hesaplamak gerekirse şekildeki gibi gerçek uzunluk el ile kapatılması formülü ortaya çıkarır.
Örnek: 1/200.000 ölçekli bir haritada A ve B kentleri arasındaki uzaklık 10 cm olarak ölçülmüştür. Buna göre A ve B kentleri arasındaki gerçek uzunluğu bulunuz?
Çözüm: Soruda gerçek uzunluk istendiği için üçgende GU’nun üzeri kapatılır ve GU=HUXÖP formülü elde edilir. Soruda verilen değerler aşağıdaki gibi yerlerine yazılır. GU=10 cm X 200.000 cm GU=2.000.000 cm (Gerçek uzunlukta istenen birim belirtilmemişse verilen değer km’ye çevrilir. Yani cm’yi, km’ye çevirmek için 5 tane sıfır silinir.) Sonuç olarak gerçek uzunluk 2.000.000 cm=20 km’dir.
Harita Uzunluğu Hesaplama
Harita uzunluğunu hesaplamak için resimdeki gibi formül ortaya çıkmaktadır. Elimiz ile harita uzunluğunu kapattığımızda gerçek uzunluğun ölçeğin paydasına bölünmesiyle elde edildiğini görürüz.

Örnek: Aralarında 125 km olan gerçek uzunluk bulunan A ve B kentleri, 1/2.500.000 ölçekli bir haritada kaç cm ile gösterilir?
Çözüm: Soruda harita uzunluğu istenmektedir. Üçgende HU’nun üzeri el ile kapatıldığında HU=GU/ÖP formülü elde edilir. Soruda verilen değerler yerine yazıldığında HU=125 km/2.500.000 (Gerçek uzunluk cm’ye çevrilir.) HU=12.500.000/2.500.000 Sonuç olarak HU=5 cm olur.
Ölçek Hesaplama
Ölçek hesaplanırken ilk önce ölçek paydası belirlenir. Resimde olduğu gibi ölçeğin paydası el ile kapatılması sonucu gerçek uzunluğun harita uzunluğuna bölünmesi ile elde edilir. Ölçek hesaplama formülü: Ölçek=HU/GU’dur. Soruları daha kolay çözebilmek için kullanılan üçgende ölçeğin paydası bulunur. Bu şekilde bulunan değer şeklinde yerine yazılır.
Örnek: Bir akarsuyun gerçek uzunluğu 21 km, harita uzunluğu 7 cm ise bu yolun gösterildiği haritanın ölçeği nedir?
Çözüm: ÖP=GU/HU formülüne göre verilenler yerlerine yazılır. ÖP=21 km (2.100.000 cm)/7 cm ÖP=300.000 cm olarak bulunur. Ölçeğin payı 1 olduğundan ölçek=1/300.000 olur.
Haritalarda Alan Hesaplamaları
Alan hesaplama işlemleri m² altı ve üstü katları olup 100’er 100’er büyümekte 100’er 100’er küçülmektedir. Uzunluk ve alan hesaplamaları
Gerçek Alan Hesaplama
Gerçek alan hesaplamalarında yanda verilen resimdeki gibi gibi gerçek alan kapatılarak aşağıdaki formül elde edilir.
Gerçek Alan (GA)=Harita Alanı (HA)xÖlçeğin Paydasının Karesi (ÖP²)
Örnek 1: 1/800.000 ölçekli bir haritada 9 cm² gösterilen bir göl gerçekte kaç km² dir?
Çözüm 2: Soruda gerçek alan sorulduğundan GA’nın üzeri kapatılır. GA=HAXÖP² (ölçeğin paydası kısaltılır 800.000 cm²=8.105 cm²) GA=9 cm² x (8.105)² GA=9 x 64.1010 cm² GA=576.1010 cm² (cm², km²ye çevrilince 10 tane sıfır silinir.) Sonuç olarak gerçek alan 576 km² olur.
Örnek 2: 1/500.000 ölçekli bir haritada 8 cm² ile gösterilen bir adanın gerçek alanı kaç km²dir?
Çözüm 2: GA=HAXÖP² formülünden hareketle GA=8X(5.105)² GA=8X25.1010 cm² GA=200.1010 cm² (cm², km² ye çevrilince 10 tane sıfır silinir.)
Sonuç olarak gerçek alan 200 km² olur.
Harita Alanı Hesaplama
Harita Alanı (HA)= Gerçek Alan (GA)/(Ölçeğin Paydası)²
Örnek: 24 km² olan bir gölün alanı 1/200.000 ölçekli bir haritada kaç cm²’dir.
Çözüm: Harita Alanı (HA)= Gerçek Alan (GA)/(Ölçeğin Paydası)²HA=24 km² / (200.000)²,HA=240.000.000.000 cm² /40.000.000.000HA=6 cm²
Ölçek Hesaplama

Örnek: Gerçekte 144 km² olan bir alan, haritada 16 cm² olarak gösteriliyorsa bu haritanın ölçeği nedir?
Çözüm: Ölçek=√16 cm²/144 km²Ölçek= 4cm/12km = 4 cm/1.200.000cm Ölçek=1/300.000
Uzunluk ve Alan Hesaplamaları Bonus Bilgiler
Uzunluk ve Alan Hesaplamaları Örnekleri
Soru 1: Gerçek uzunluğu 45 km, harita uzunluğu 5cm olan bir yolun gösterildiği haritanın ölçeğini bulunuz?
Çözüm 1: ÖP=GU/HU , ÖP=45km (4.500.000 cm) /5 cm ÖP=900.000 cm olarak bulunur. Ölçeğin payı 1 olduğundan ölçek=1/900.000 olur.
Soru 2: 1/200.000 ölçekli bir haritada 8 cm gösterilen bir uzunluk, 1/800.000 ölçekli haritada kaç cm ile gösterilir?
Çözüm 2: 1.Harita: GU=HUxÖP, GU=8×200.000, GU= 1.600.000 cm, GU=16 km Gerçek uzunluk hiç bir zaman değişmez.2.Harita: HU=GU/ÖP, 16km (1.600.000 cm)/800.000 (ikinci haritanın ölçeğin paydası) =2 cm
Soru 3: 1/300.000 ölçekli bir haritada gerçek uzunluğu 150 km olan bir yerin harita uzunluğu kaç cm’dir?
Çözüm 3: HU=GU/ÖP, HU=150km/300.000 cm, HU=1.500.000cm/300.000cm HU=5cm
Soru 4: Ekvator üzerinde bulunan A ve B noktaları arasındaki 30 meridyen farkı vardır. Bu uzaklık harita üzerinde 33,3 cm olarak gösterilmişse haritanın ölçeğini bulunuz.
Çözüm 4: Sadece ekvator üzerinde ardışık iki meridyenler arasındaki uzaklık 111 km’dir. A ve B noktaları arası 30 paralel farkı var. 30×111=3330 km A ve B noktaları arası gerçek uzaklık 3330 km’dir. Soruda a ve B noktaları arası harita uzunluğu da 33,3 cm verilmiştir. , GU=3330 km’yi cm’ye çevirirsek 333.000.000 cm olur. ÖP=GU/HU ÖP=333.000.000/33,3 ÖP=10.000.000 Ölçek= 1/10.000.000
Uzunluk ve Alan Hesaplamaları Bilgi Notu
Gerçek alan, yeryüzü şekillerinin tüm eğim ve engebesiyle beraber toplam yüzey alanıdır. İz düşümsel alan ise engebe faktörünün ortadan kaldırılarak her yerin düzmüş gibi kabul edildiği alandır. Bir yerin gerçek alanı ile iz düşümsel alanı arasındaki fark çok ise o yer engebelidir. Fark az ise o yerde engebe azdır. Haritalara aktarılan alan iz düşümsel alandır. Harita üzerinde bir alan hesaplanırken her yer düzmüş gibi kabul edilir.
Bu konu özellikle sözel ağırlıklı öğrenciler için en zor coğrafya konularından sayılır. Kıymetli öğrenciler konuyu daha iyi anlamak için bol bol soru çözün ki pekişsin. Anlamadığınız soruları yorum kısmından yazabilirsiniz.
Açıklama:
gogula yazdım bunlar çıktı sende yaz çıksın
