Soru: Hücrenin organelleri konusunu anlatınız.#OptiSınav​

•Hücre Nedir❓

• Hücre canlıların önemli en küçük yapı taşlarındandır.
• Tek hücreli ve çok hücreli olarak ikiye ayrılır.
• Gözle görülmez, mikroskopla incelenebilir.
• Çoğalabilirler.
• Büyüyebilir.
• Madde alışverişini sağlar.

•Hücrenin Organelleri Nelerdir ve Görevleri ❓

• Mitokondri :Lizozom : Hücre içi sindirimi sağlar.

Hücreyi zararlı dış etkenlerde korur.

Yaşlanmış molekül ve enzimleri parçalar.

• Ribozom : Protein sentezler.

• Endoplazmik Retikulum : Madde alışverişini sağlar. Granüllü ve granülsüz olarak ikiye ayrılır.

1. Granüllü E.R. ; Üstünde protein sentezi fazla olduğu organeldir.
2. Granülsüz E.R. ; Üstünde lipit ve karbonhidrat sentezinin fazla olduğu organeldir.

• Mitokondri : Hücre için gerekli olan enerjiyi üretir.

Hücrenin solunum yapmasına yardımcı olur.

• Kloroplast : Bitki hücrelerinde bulunur.

Bitkiye yeşil rengi verir.

Fotosentez yapar.

Güneş ışığının yardımı ile etrafa oksijen verir.

• Koful : Hücredeki materyalleri depolar.

Tek hücreli canlılarda , bitki hücrelerinde yaşlandıkça büyüme özelliği sağlıyor.

Hayvan hücrelerinde kofullar daha küçüktür.

• Sentrozom : Sentroil denilen iki yapının birleşmesiyle oluşur.

Hayvan hücrelerinde bulunur çoğunlukla bitki hücrelerinde yoktur.

• Golgi Aygıtı : Hem hayvan hemde bitki hücrelerinde bulunur.

Görevi ise hücredeki maddeleri paketler ve depolar.

✔Unutma : Bu organellerin hepsi sitoplazmada bulunur.

#OptiSınav

#Ayseylmz25

#Pırlanta

                                HÜCRENİN ORGANELLERİ

1-RİBOZOM{Protein}

• Hücrenin zarsız en küçük organeldir
• Tüm hücrelerde bulunur.
• Görevi;protein sentezlemektir.
• Biri büyük diğeri küçük olmak üzre 2 alt birimden oluşur.

∫BİNOT∝

Bir proteinden fazla miktarda üretmek için çok sayıda ribozom bir araya gelir.Bu duruma polizom ya da poliribozom da denir.

2-ER{Endoplazmik Retikulm}

• Hücre içi kanallar sistemidir
• Görevi;hücre içinde madde taşımaktır.
• Endoplazmik retikulmlar hemen hemen bütün ökaryöt hücrelerde bulunur.
• Bazı endoplazmik retikulmlar üzerinde Ribozom bulunabilir.Bunlara "granüllü endoplazmik retikulm"denir.

• Granüllü endoplazmik retikulmlar protein sentezi yapan hücrede bol bulunur.

• Ribozom bulundurmayan endoplazmik retikulmlara "granülsüz endoplazmik retikulm"denir.Bunlar yağ ve karbonhidrat sentezi yapan hücrelerde bulunur.

∝BİNOT-2

Granül bir tür salkı vezikülüdür.

Yani maddeleri depolize eden hücre içi bir kesedir.

3-GOLGİ AYGITI

• Çok sayıda yassılaşmış[yayvan düzeye getirilmiş]keseden ve küçük kofullardan meydana gelir.
• Görevi;salgı maddelerinin paketlenmesini ve salgılanmasını sağlar.
• Selülöz,yağ ve steroid hormon salgılar.
• Bitkileri hücre çepelini oluşturur.
• Bitkilerde hücre bölünmesi sırasında aralamel oluşmasını sağlar.

∝NOT∝

Tükürük bezi hücrelerinde hormon salgılayan bezlerde bitkilerin bal özü,nektar üreten hücrelerinde bol miktarda "golgi aygıtı"bulunur.

4-LİZOZOM

• Sindirim enzimlerini taşıyan organeldir.
• Tek katlı zarla çevrilidir.
• Görevi;hücre içi sindirim yapar.
• Gelişmiş yapılı bitkilerde ve mantar hücreli bitkilerde lizozom yoktur.
• Hücrelere giren yabancı maddeleri yok eder.
• Yaşlı hücre ve maddeleri parçalar.
• Lizozom zarı;herhangi bir etki sonucu parçalanırsa enzimler sitoplazmaya dağılır ve hücre kendini sindirir.Bu olaya"otoliz"denir.

∝NOT:Lizozomdaki enzimler hücrenin kendi organik meteryalinide parçalayarak ortadan kaldırabilir.Bu olaya"otofaji"denir.

5-PEROKSİZOM{Mikrocisimcikler}

• Zehirli maddeleri yok eden tek katlı zarla çevrili organeldir.
• İçerdiği elliye yakın farklı enzimle birçok fonksiyon gerçekleştirir.
• Hem bitki hem de hayvan hücrelerinde bulunur.
• Metabolizma faaliyetleri ve peroksizomda gerçekleşen tepkimeler sonucunda oluşan zehirli maddeleri yok eden bir yapıdır.

6-KOFUL

• Tek katlı zarla çevrili bir organeldir.
• İçinde hücre özsuyu bulunur.
• Bitki hücrelerinde büyük ve az sayıda;hayvan hücrelerinde küçük ve çok sayıda bulunur.
• Görevlerine göre 4 çeşit koful bulunur.

→Besin kofulu

→Salgı koful

→Depo koful

→Kontraktil koful

a}Besin kofulu:Besinlerin endositoz yoluyla hücreye alınması sonucunda oluşan keseciklere denir.Hücre içi sindirim yapabilen amip,paramesyum gibi canlılarda bulunur.

b}Salgı kofulu:Metabolizma sonucu oluşan atık maddelerin hücre dışına verilmesini sağlayan keseciklere denir.

c}Depo kofulu:Özellikle bitki hücrelerinde görülen bir hücre çeşididir.

Bitkilerde,zehirli maddeler; metabolizma sonucu meydana gelen atıklar,zehirli maddeler hücrenin kofullarında biriktirilir ve son baharda ise yaprak dökümüyle bitkiden uzaklaştırılır.

d}Kontraktil koful:Tatlı sularda yaşayan amip,öglena,paramesyum gibi canlılarda hücre içine giren fazla suyun dışarı atılması kontraktil koful yardımıyla olur.

7-MİTOKONDRİ

• Çift zarlı bir organeldir.
• Görevi;oksijenli solunum yapmak ve ATP sentezlemektir.
• İç zar kıvrımlı bir yapıya sahiptir.Bu kıvrımlara"krista"adı verilir.
• İç zarın içini dolduran sıvıya ise"matriks"denir.
• Mitokondrinin kendine ait DNA,RNA,ATP,enzimler,su ve mineralleri bulunur.

8-PLASTİTLER

• Çift katlı zarla çevrili bir organeldir.
• Bitki hücrelerinde bulunur.
• 3 çeşidi vardır.

→Kloroplast

→Kromoplast

→Lökoplast

a}Kloroplast

• Bitkiye yeşil rengi veren plastitdir.
• Klorofil pigmenti denilen,bitkiye yeşil rengi sağlayan,fotosentezin yapıldığı kısımdır.
• İç zar içinde bulunan renksiz sıvıya "stroma"adı verilir.
• Görevi;fotosentez yapmaktır.

∝NOT:

Kloroplastın iç kısmında"tilakoit"adı verilen klorofil taşıyan yassılaşmış kese şeklinde bir zar şekli vardır.

b}Kromoplast

• Bitkiye yeşil dışındaki renkleri verir.

→Karoten-turuncu renk

→Likopin-Kırmızı renk

→Ksantofil-Sarı renk

c}Lökoplast

• Bitkilerin renksiz kısımlarında bulunur.
• Kök,gövde,tohum ve yumru gibi kısımlarda bulunur.
• Depo görevi görür.
• Nişasta,yağ ve protein gibi yapıları depolar.

9-SENTROZOM

• Çekirdeğin yanında bulunan zarsız bir organeldir.
• Birbirine dip yerleşmiş 2 adet sentriyolden oluşur.
• Sinir hücreleri;olgun yuvarlar,yumurta,çizgili kas hücreleri ve gelişmiş bitkilerin hücrelerinde sentrozom yoktur.
• Bitki hücrelerinde olmaz.
• Hücre bölüneceği zaman eşlenir ve iğ ipliklerini meydana getirir.

Konumuz bitmiştir!

#OptiSınav#Pırlanta

İYİ DERSLER...