Açıklama:
MİTOZ VE EŞEYSİZ ÜREME:
Hücreler neden bölünür?
•Alan ve hacim oranı bozulması
•Çekirdeğin hücre yönetimini kaybetmesi
•Madde alış verişinde aksama oluşması
Tanımlar:
Kromotin iplik: çekirdekte bulunan DNA ve proteinden oluşan dağınık ipliklerdir.
Kromotit : kromotin ipliklerin kısalıp kalınlaşması ile oluşan yapılardır.
Kromozom: Kardeş kromotitlerin birleşmesi ile oluşan yapılardır.
Sentromer bölgesi: kromozomlarda bulunan bağlanma bölgeleridir.
Kinetekor proteinleri: kromotitlerin birbirine bağlanmasını sağlayan özel proteinlerdir .
İğ iplikleri: kinetekor proteinlerine bağlanarak kromotitlerin birbirinden ayrılmasını sağlayan ipliklerdir.
HÜCRE DÖNGÜSÜ:iki evreden oluşur hazırlık evresi olan interfaz ve bölünme evresi olan mitotik evre.
İNTERFAZ (HAZIRLIK) EVRESİ :
•Hücrede hacimsel artma görülür
•Döngünün en uzun evresidir
•Protein sentezi G1 ve G2 alt evrelerinde hızlı bir şekilde gerçekleşir
•S alt evresinde replikasyon gerçekleşir (replikasyon=DNA eşlenmesi)
•Organel sayıları iki katına çıkar
MİTOTİK EVRE: hücre döngüsü nün ikinci aşaması olan bu evrede iki farklı bölünme gerçekleşir
A-ÇEKİRDEK BÖLÜNMESİ (KARYOKİNEZ):Dört alt başlık ta incelenir
1-PROFAZ:
•Çekirdek bölünmesinin en uzun aşamasıdır
•Çekirdek zarı ve çekirdekçik erimeye başlar ve profazin sonundada tamamen yok olurlar
•Kromotin iplikler kromozoma dönüşür
•Sentrozomlar zıt kutuplara doğru hareket ederek aralarında ıg ipliklerini oluşturur lar.
2-METAFAZ:
•Kromozomlar Ekvatoral bölgede tek sıra halinde yan yana dizilirler
•Kromozomların en net görüldüğü evredir
not:Metafaz aşamasında kromozomlar çok net görüldüğü için kromozom analizi (karyotip analizi) yapilabilir.
3-ANAFAZ:
•Kardeş kromotit ler birbirinden ayrılır
NOT!!: Kardeş kromotitler birbirinden ayrıldığı için mitoz bölünmenin sonucunda kalıtsal değişim gözlenmez (anafaz evresinde birbirinden ayrılan her kromotit bir kromozom olarak kabul edilir ve bu şekilde kromozom sayısı iki katına çıkmış olur bölünmenin sonunda kromozomlar paylaşıldığı için bölünmenin sonunda değişiklik olmamasından kaynaklanır)
4-TELOFAZ:
•Çekirdek bölünmesi sonlanır
• Çekirdek zarı ve çekirdekçik yeniden oluşur
• iğ iplikleri kaybolur
• Kromozomlar tekrar kromon iplikler halini alırlar.
B-SİTOKİNEZ (SİTOPLAZMA BÖLÜNMESİ): hayvan ve bitki hücrelerinde farklı şekillerde gerçekleşir
• Hayvan hücresinde sitokinez olayı boğumlanma şeklinde gerçekleşir.hücre dışından hücre içine doğrudur ( boğma işlemi gibi)
•Bitki hücresinde sitokinez olayı ara lamel diğer adıyla hücre plağı şeklinde gerçekleşir.bu olay hücre içinden hücre dışına doğru golgi organeli sayesinde gerçekleşir.( içerden dışarı doğru olmasının nedeni bitki hücrelerinde hücre zarı bulunmasıdır)
NOT: mitoz sonucunda iki yavru hücre oluşur #OptiSınav #pırlanta