Soru: Antik Yunan da coğrafya ile ilgili görüş ve yenilikler ​

Merhaba!!

• Antik Yunan da coğrafya ile ilgili görüş ve yenilikleri:

Coğrafya bilgisinin gelişmesine Eski Yunanlılann büyük katkısı oldu. Kendi ülkelerinde tanma elverişli toprakla-nn yetersiz oluşu Yunanlıları denizaşın araştırmalara, ticarete ve koloniler kurmaya yöneltti. İÖ 600'de Miletos coğrafya araştırmalarının merkezi olmuştu.

Miletoslu bilgin Hekataios'un İÖ 500'de yazdığı kitabın ilk coğrafya yapıtı olduğu sanılır. Herodotos da çeşitli bölgelere yaptığı gezilere dayanarak sonradan yapıtı geliştirmiştir. Herodotos Fenikelilerin, Afrika kıtasının çevresini denizden dolaştığını belirtti ve yeryüzünün o dönemde bilinen bölgelerinin biçimleri ve konumlan üzerine daha doğru bilgiler sağladı. Ayrıca Hazar Denizinin, o zamana değin sanıldığı gibi "kuzey okyanuslan"nın bir parçası değil, bir iç deniz olduğunu bildirdi. Hekataios, Yer'in okyanusla çevrili bir tekerlek biçiminde olduğunu öne sürmüştü. Herodotos ve öteki bilginlerse bu görüşü sorgulayarak başka olası biçimler üzerinde durdular. Günümüz uzmanlan, Yer'in küre biçiminde olduğu varsayımının ilk olarak Pythagoras (İÖ 6. yy) ya da Parmenides (İÖ 5. yy) tarafından geliştirildiğini öne sürerler. İO 4. yüzyılın ortalannda artık bu varsayım Yunanlı bilginler arasında genel kabul görüyordu.

İÖ y. 300'de, Aristoteles'in öğrencilerinden Dikaiarkhos, karaların yönünü belirtmek için Yer haritasına doğu-batı doğrultu-lu ve Cebelitarık ile Rodos'tan geçen bir eksen ekledi. Eratosthenes, Surlu Marinus ve Ptolemaios da paraleller ve meridyenlerden oluşan sistemin gelişmesine katkıda bulundular.

Coğrafya ve haritacılığın gelişiminde en büyük rol oynayan kişi, astronom ve matematikçi Klaudios Ptolemaios'tu (ü. İS 127-145). Dönemin en önemli bilgi kaynağı olan İskenderiye Kütüphanesi'nde çalışarak hazırladığı sekiz ciltlik Geographike hyphege-sis (y. 150; Coğrafya Kılavuzu) adlı yapıtında yeryüzündeki yaklaşık 8 bin bölgenin adlan ile enlem ve boylamlannı veriyordu. Yapıtın son cildi, harita yapım tekniği, matematiksel coğrafya ve temel haritacılık ilkeleri gibi konularda sağladığı bilgilerle coğrafya çalışmalarına önemli bir katkı oldu. Yapıttaki Yer haritası ise Eski Yunan haritacılığının ulaştığı düzeyi göstermesinin yanı sıra, Yer'in yüzey şekilleri konusunda o güne değin edinilen bilgi birikimini de ortaya koyuyordu (bak. Ptolemaios).

Eski Yunanlı coğrafyacıların en ünlülerinden biri degontuslu Strabon'du (İÖ 63/64-İS 23?). Strabon, 17 ciltlik Geographika {Coğrafya, XII. ve XIV. kitaplar, 4 Cilt,1969-81, 1987) adlı yapıtında Anadolu üzerine ayrıntılı bilgiler verdi ve özellikle "yanık ülke" olarak adlandırdığı Kula ve çevresindeki yanardağ etkinliği izlerini açıkladı.

Başarılar..

#OptiYolunda

#EnİyiCevap

En iyi cevap seçermisin?