Cevap:
iyi dersler
Açıklama:
COĞRAFİ ÖZELLİKLER NELERDİR?
Bir yerin coğrafi özelliklerini oluşturan doğal unsurlar şunlardır:
1. Konum 2. Yer Şekilleri 3. İklim 4. Bitki örtüsü
1. KONUM:
◊ Ülkemizin Dünya Üzerindeki Konumu: Ülkemiz Kuzey Yarım Küre’de, Asya ve Avrupa kıtaları üzerinde yer almaktadır. Asya kıtası üzerindeki topraklarımıza Anadolu, Avrupa kıtası üzerindeki topraklarımıza ise Trakya (Rumeli) adı verilir. Çanakkale ve İstanbul Boğazlarımız, Asya ve Avrupa kıtalarını birbirine bağlayan köprü görevi görür.
◊ Aydın’ın Ülkemiz Üzerindeki Konumu: Aydın ili, Türkiye’nin batısında yer alır. Ege Bölgesi’ne ait bir ilimizdir. Ege Denizi’ne kıyısı vardır. Denizli, Manisa, İzmir ve Muğla ilimize sınırı olan komşularımızdır.
2. YER ŞEKİLLERİ:
◊ Dağ: Çevrelerindeki araziye göre çok daha yüksek olan ve geniş yer kaplayan yeryüzü şekilleridir.
◊ Akarsu: Yağmur, kaynak ve kar sularının belli bir yerde toplanması ve eğim boyunca akıp gitmesiyle oluşan sulardır. Küçükten büyüğe sıralanışı şu şekildedir: dere, çay, ırmak (nehir)
◊ Göl: Karalar üzerindeki çukurlukları dolduran, tatlı, tuzlu veya sodalı durgun su birikintileridir.
◊ Ada: Etrafı sularla çevrili kara parçasıdır.
◊ Yarımada: Üç tarafı su ile çevrili olan kara parçasıdır. Türkiye’miz üç tarafı denizlerle çevrili bir yarımadadır.
◊ Deniz: Büyük bir alanı kaplayan ve birbiri ile bağlantısı olan ve genellikle tuzlu olan büyük su birikintileridir.
◊ Vadi: İki dağın arasında zamanla oluşan çukurluklardır.
◊ Ova : Alçak yerlerdeki tarıma elverişli geniş düzlüklerdir.
◊ Plato: Yüksek yerlerdeki konaklama ve hayvancılığa uygun geniş düzlüklerdir.
3. İKLİM:
Bir yerde uzun yıllar boyunca gözlemlenen sıcaklık, rüzgar, yağış şekli gibi hava olaylarının ortalamasına “iklim” denir.
Yurdumuzda yer şekillerine bağlı olarak 3 farklı iklim çeşidi görülür:
AKDENİZ İKLİMİ KARADENİZ İKLİMİ ◊ Kışları ılık ve yağmurlu ◊ Hemen her mevsim yağmurlu ◊ Yazları sıcak ve kurak ◊ Kışları ılık, yazları serin
KARASAL İKLİM
◊ Kışları çok soğuk ve kar yağışlı
◊ Yazları sıcak ve kurak
TALİMAT: Aşağıdaki haritayı çizin ve inceleyin. Aydın ilinin etkisi altında olduğu iklim tipini belirleyin.
4. BİTKİ ÖRTÜSÜ:
Bir yerde kendiliğinden yetişen, büyüyen ve çoğalan bitkilerdir. Bir yerde görülen iklim tipi ve yer şekilleri o yerdeki bitki örtüsünü de belirler.
Bu nedenle ülkemizde iklim tiplerine bağlı olarak 3 farklı bitki örtüsü görülür:
MAKİ ORMAN
Akdeniz ikliminin görüldüğü Karadeniz ikliminin yerlerdeki kısa boylu ağaçlar görüldüğü yerlerdeki ve çalılardır. geniş alanlardaki ağaç
topluluklarıdır.
BOZKIR
Karasal iklimin görüldüğü yerlerdeki çayır ve otlardır.
Baharda yeşerir, yazla birlikte kurur.
Yer Şekillerinin ve İklimin İnsan Yaşantılarına ve Nüfus Yoğunluğuna Etkisi Nedir?
◊ Bir ovada yaşıyorsak burada tarıma elverişli topraklar vardır. Halkın geçim kaynağı genellikle tarım olur.
◊ Engebeli olmayan arazilerde ulaşım kolay olduğu için sanayi ve tarım da gelişmiştir.
◊ Deniz kıyısında balıkçılık ve turizm önemli geçim kaynaklarındandır.
◊ Dağlık bölgelerde bir yerden başka bir yere ulaşım zordur. Bu nedenle ticaret ve sanayi gelişmemiştir. Tarım alanları yetersizdir. Daha çok hayvancılıkla geçinilir.
◊ İnsanlar, yaşamak daha kolay olduğu için daha çok akarsu ve deniz kenarlarını, ovaları tercih etmiştir. Bu yerler aynı zamanda daha hızlı gelişirler.
◊ Tarım, sanayi, ticaret ve turizmin gelişmiş olduğu tüm bu yerlerde nüfus yoğunluğu her zaman daha fazladır.
◊ Kısacası bir yerin coğrafi özellikleri ve iklimi insanların yaşantıları ve etkinlikleri üzerinde önemli rol oynar. Bu nedenle yurdumuzda efsane, destan, şiir, türkü gibi birçok edebi eserde coğrafi özelliklerden ve iklimden söz edilir.
HARİTA ÇEŞİTLERİ
SİYASİ ( idari) HARİTALAR FİZİKİ ( coğrafi ) HARİTALAR
Ülkelerin, illerin, ilçelerin Bir yerin (dünyanın, ülkelerin, illerin…)
sınırlarını gösteren haritalardır. yer şekillerini ( dağ, akarsu, göl, deniz,
ova, ada, körfez, burun…) gösteren
haritalardır.
DİKKAT: Fiziki haritalarda alçaklıklar, yükseklikler ve derinlikler renklerle belirtilir:
◊ Koyu mavi olan yerler derinliğin fazla olduğu denizleri,
◊ Koyu kahverengi yerler ise yüksekliğin en fazla olduğu dağları,
◊ Yeşil yerler deniz seviyesine yakın düzlükleri,
◊ Sarı yerler biraz daha yüksek yerleri,
◊ Beyaz yerler ise karların kalıcı olduğu yerleri (buzulları) gösterir.
