Cevap:
300 yıldan biraz daha uzun bir süre önce, Osmanlı İmparatorluğu Avrupa’da ilerleme konusunda oldukça kararlı bir tutum içerisindeydi. Ancak, Avrupa tarihinin belirleyici anlarından birinde, Osmanlı’nın bu hedeflerini ciddi bir askeri yenilgiyle buharlaştı. Bu yenilgi Zenta Savaşı idi.
Eylül 1697’de, Kuzey Sırbistan’daki Zenta şehrinde, 80.000 kişilik Türk ordusu, Savoy Prensi Eugene önderliğinde Habsburg güçleri tarafından yenilgiye uğratıldı. Savaş süreci Sultan II.Mustafa’nın, Belgrad‘ı ele geçirdikten sonra Tisa Nehri boyunca kuzeye, stratejik açıdan önemli Macar şehri Szeged’e yönelmesiyle başladı. Yıl içinde, daha fazla sefer yapmak için çok geçti. Bu yüzden, askerlerini kış mevsiminde Osmanlı yönetimindeki topraklarda tutmak istiyordu. En sonunda, Zenta’daki Tiza Nehri’ni geçmeye karar verdi. Bu arada, Avrupa’nın güçlü komutanlarından biri olan Prens Eugene, aceleyle karşıt bir orduyu toplamıştı.Sultan II. Mustafa, Eugene tarafından takip edildiğinin farkında olmadan, birliklerini sağlamlaştırdı ve Tisa Nehri’ni geçmeye hazırlandı. Eugene, ağır toplarını nehre bakan yüksek bir yere konumlandırarak Osmanlı Ordusu’nun arkasından gizlice girdi. Osmanlı topçusu nehri geçerken top yağmuru emrini verdi. Aynı zamanda, Türk ordusunun arka kanatlarına da bir saldırı düzenledi. Osmanlı Ordusu, kendisini nehir ve Eugene’nin ordusu arasında sıkışmış halde buldu. Binlerce kişi, katledilmekten kaçmak için suya daldığında inanılmaz bir kaos ortamı oluştu ve Zenta Savaşı Osmanlılar tarafından kaybedildi.
SONUÇLARI:
1-Osmanlı’nın silahları ve hazinesi ele geçirildi. 87 adet top, ordu çadırları ve sultanın çadırı, 7 bini aşkın at ve 15 bini aşkın sığır, 2-3 bin civarında deve ve sadrazamın göğsünde taşıdığı mühür ele geçirilmiştir.
2-Dönemin Avrupa üzerindeki hakimiyeti Osmanlı’dan Avusturya’ya geçti.
3-Osmanlı’nın Orta ve Doğu Avrupa’da büyük güç olma umutlarına ağır bir darbe geldi.
4-Osmanlı kaynaklarına göre 7-8, Avustralya kaynaklarına göre 30.000 kayıp verilmiştir.
5-Zenta Savaşı’nın kaybedilmesi Karlofça Anlaşması’nın önünü açmıştır.
6-Zenta Savaşı ve ardından Karlofça Anlaşması, Osmanlı Devleti’nin gerileme dönemini başlatmıştır.
7-Osmanlı Devleti, Sadrazam Elmas Mehmed Paşa gibi birçok rütbeli askeri ve paşasını kaybetmiştir.
8-Zenta Savaşı öncesi tavsiyesi sultan tarafından dinlenmeyen Amcazade Hüseyin Paşa sadrazamlığa getirilmiştir.
9-Osmanlı Devleti’nde yeni toprak kazanma değil, kaybettiği toprakları geri alma siyaseti başlamıştır.
10-Karlofça Anlaşması sonrasında İspanya Veraset Savaşları başladı.
11-Karlofça Anlaşması ile; Banat ve Temeşvar dahil olmamak üzere, bütün Macaristan ve Erdel Prensliği
Avusturya’ya, Podolya ve Ukrayna Lehistan’a, Dalmaçya kıyıları ve Mora ise Venediklilere bırakıldı.
12-Ruslar hali hazırda elde ettikleri Azak Kalesi dışında Kerç Kalesi’ni de istediğinden Osmanlı ile bu anlaşmayı imzalayamadı. Ancak 2 yıl sürecek bir ateşkeste anlaşıldı. İlerleyen süreçte 25 yıl sürecek bir barış sağlandı.
(basarilar)