Soru: tek atımlı ve çok atımlı iyonlar nelerdir​

Cevap:

Tek atomlu iyon, monoatomik iyon ya da monatamik iyon; tek bir atom içeren iyondur. Aynı elementten olsalar dahi birden fazla atom içeren iyonlar ise çok atomlu ya da moleküler iyon olarak adlandırılırlar.

Açıklama:

Çok atomlu iyonlar kovalent olarak bağlanmış atom gruplarıdır. Pozitif veya negatif bir yüke sahip olan atomlar başka bir iyonla iyonik bağ oluşturabilir. Böyle bir iyon kombinasyonundan oluşan bileşikler çok atomlu iyonik bileşik olarak adlandırılırlar. Ancak çok atomlu iyonlar tek bir birim gibi davranırlar. Mono atomik metalik iyonlar, asit-baz çiftleri, çökelme ve yer değiştirme reaksiyonlardaki bileşikler çok atomlu iyonlara ve bu iyonik bileşiklere örnek olarak verilebilir. Suda kolayca çözünürler, elektriği iletirler ve çözelti içinde iyonlara ayrışırlar. Çözelti halinde değilken tek atomlu iyonlar gibi davranırlar ancak iç yapıları daha karmaşıktır. Bunun nedeni, çok atomlu iyonda iki veya daha fazla atom bulunmasıdır.

Poliatomik İyonların Yapısı

Çok atomlu iyonlar tek atomlu iyonlarla karşılaştırılabilir. Tek atomlu iyonlar elektron alarak veya vererek iyonlaşan atomlardır. İyonun üzerinde net bir yük vardır çünkü toplam elektron sayısı çekirdekteki toplam proton sayısı ile dengelenmez. Bu nedenle nötr atomla karşılaştırıldığında poliatomik atomlar negatif yüklü anyondan daha fazla elektrona sahiplerdir ve pozitif yüklü katyonlardan daha az elektronları vardır.

Poliatomik İyonik Bileşikler

Yaygın bilinen birçok kimyasal çok atomlu iyonik bileşiklerdendir. Örnek olarak H2SO4, H + ve SO4 -2 içerir. Sülfür atomunun dış kabuğunda 6 elektron vardır. Dış kabuklarında 6 elektron bulunan oksijen atomlarıyla kovalent bağ oluşturur. 4 oksijen atomunun aralarında paylaştırılmış sekiz elektrona sahip olması gerekir ve bu durumda iki elektron açık kalır. Sülfürik asitte sülfat, hidrojen atomları ile iyonik bağ oluşturur ve her bir hidrojen iyonu H + olmak üzere bir elektron verir. Sülfat iki elektronu alarak SO4 -2 olur.

ÖNEMLİ NOT: Çok atomlu iyonların çoğu oksijen ve negatif yüklü bir anyon içerir.

Amonyum, pozitif yüklü çok atomlu iyonlardan biridir ve oksijen içermez. Azotun en dış kabuğunda 5 elektron bulunur ve 8 elektrona tamamlamaya çalışır. Elektronlarını 4 hidrojen atomuyla kovalent bağ yaparak paylaşır. Bunun sonucunda hidrojenden 4 veya daha fazla elektron elde edilir. Amonyum OH ile iyonik bağ oluşturduğunda, OH en dıştaki kabuğunu tamamlamak için 2 elektrona ihtiyaç duyar. Amonyumun iki elektrona ihtiyacı var ama OH atomundan sadece bir tane var. NH4‘ten gelen elektron OH’ye aktarılır ve bir OH– iyonu ve bir NH4+ iyonu oluşturur.

Poliatomik İyon Örnekleri

–1 yüklü çok atomlu iyonlar

Asetat: C2H3O2–

Bikarbonat (Hidrojen karbonat): HCO3–

Bisülfat (Hidrojen sülfat): HSO4 –

Hipoklorit: ClO–

Klorat: CIO3 –

Klorit: ClO2 –

Siyanür: CN–

Hidroksit: OH–

Nitrat: NO3–

Nitrit: NO2–

-2 yüklü çok atomlu iyonlar

Karbonat: CO3 2-

Kromat: CrO4 2-

Peroksit: O2 2-

Sülfat: SO4 2-

Sülfit: SO3 2-

-3 yüklü çok atomlu iyonlar

Borat: BO3 3-

Fosfat: PO4 3-

Yaygın Bilinen Poliatomik İyon Örnekleri

NH4 + : Amonyum,

CO3 2− : Karbonat

NO2 – : Nitrit

HCO3 – : Hidrojen karbonat

NO3 – : Nitrat

ClO – : Hipoklorit

ÖRNEK SORU: Hidroksit iyonunda kaç proton ve elektron vardır?

Çözüm: Bir hidroksit iyonundaki toplam proton sayısını, bir hidrojen atomu ve bir oksijen atomundaki proton sayısını toplayarak hesaplanabilir.

Toplam proton = H’deki protonlar + O’daki protonlar

9 proton = 1 proton + 8 proton

Nötr bir molekülde proton ve elektron sayısı eşittir. Ayrıca, hidroksitin net yükü -1’dir. Bu nedenle proton sayısından 1 fazla elektron bulunur. Yani hidroksit iyonunun dokuz protonu ve on elektronu vardır.

BAŞARILAR DİLERİM KAYNAK BENİM DEĞİL İSTERSEN YAZARIM. ♡

BAŞARİLAR VE İYİ DERSLER...