Cevap: D.
Açıklama: Birleşik zamanlı eylem sorulmuş.
Birleşik zamanlı eylemler;
- -di/-dı (hikâye birleşik zamanlı fiil),
- -miş/-mış (rivayet birleşik zamanlı fiil) ve
- -sa/-se (şart birleşik zamanlı fiil) şeklindeydi.
Şimdi seçeneklerde tek tek inceleyelim.
- A seçeneğinde, "çıkardı" yüklemdir. Yüklemin köküne baktığımızda çıkarmaktan geldiğini görüyoruz. *çıkar-dı burada dı'nın hikâye birleşik zamanlı olduğunu biliyoruz ama birleşik zamanlı aradığımız için bu şıkkı cevap kabul edemeyiz. Unutmayalım; birleşik zamanlı fiiller en az iki kip almalı.
- B seçeneğinde, "sarardı" yüklemdir. Yüklemin köküne baktığımızda sararmaktan geldiğini görüyoruz. *sarar-dı yine burada tek kip olduğu için bu basit zamanlı fiili de cevap kabul edemiyoruz.
- C seçeneğinde, "onardı" yüklemdir. Yüklemin köküne baktığımızda onarmaktan geldiğini görüyoruz. *onar-dı yine burada tek kip bir basit zamanlı fiil var. Devam ediyoruz doğru cevabımızı aramaya.
- D seçeneğinde, "görmüştür" yüklemdir. Yüklemin köküne baktığımızda görmekten geldiğini görüyoruz. *gör-müş-tür şeklinde sözcüğü çekimliyoruz. Baktığımızda -müş rivayet birleşik zamanlı fiil ve arkasında da hemen -tür geniş zamanlı basit fiil vardır. İki tane kip olması birleşik zamanlı fiil olduğunu gösterir.
- E seçeneğine de yine de bakalım. E seçeneğimizde, "anlatmamış" yüklemdir. Yüklemin köküne baktığımızda anlatmaktan geldiğini görürüz. *anlat-ma-mış şeklinde çekimleriz. İki tane arka arkaya kip gelmiş diye düşünebiliriz. Ama -ma bir kip değil ektir, olumsuzluk ekidir kendisi. Geriye sadece -mış rivayet birleşik zamanlı fiili kalır. Ama bize bir tane yetmez.
Cevap D'dir.
Başarılar dilerim, kolay gelsin.