Soru: Zayıf etkileşimleri anlatınız.#OptiSınav​

Açıklama:

Merhaba,

• Van Der Waals Kuvvetleri

☆ Zayıf etkileşimler fizikseldir ve moleküller hal değiştirdikçe kopup tekrar bağlanabilirler. Van Der Waals kuvvetleri de fiziksel etkileşimlerdir.

1- Dipol- Dipol Etkileşimleri

=> Polar moleküllerde kısmi pozitif (δ⁺) ve kısmi negatif (δ¯) uçlar vardır. Polar moleküller birbirine yaklaştığında bir molekülün kısmi pozitif ucu ile diğer molekülün kısmi negatif ucu etkileşir ve iki molekül arasında dipol - dipol etkileşimi oluşur.

☆ Polar moleküllere (kalıcı dipol içeren moleküllere) dipol adı verilir.

Dipol - dipol etkileşimleri içeren moleküllere örnekler => HCl , NH₃ , H₂O , HF

☆ Molekülde elektronegatifliği az olan atom kısmi pozitif (δ⁺) , elektronegatifliği fazla olan atom kısmi negatif (δ¯) yüklenir. H₂O (su) molekülünde oksijen'in elektronegatifliği hidrojenden yüksek olduğu için oksijen kısmi negatif, hidrojen kısmi pozitif yüklenir. Elektronegatiflik periyodik tabloda soldan sağa ve aşağıdan yukarı doğru artarken sağdan sola ve yukarıdan aşağı doğru azalır.

2- İyon - Dipol Etkileşimleri

=> Polar bir maddenin içerisine iyonik bir bileşik atılırsa iyon - dipol etkileşimi oluşur. Mesela polar molekül olan suyun kısmi pozitif ve kısmi negatif uçları ile iyonik bileşiğin pozitif ve negatif iyonları arasında zayıf elektrostatik çekim olur. Bu zayıf elektrostatik çekime iyon - dipol etkileşimleri denir. Suyun içine (H₂O) yemek tuzu (NaCl) attığımızda suyun kısmi pozitif kutbu ile yemek tuzunun Cl¯ iyonu, suyun kısmi negatif kutbu ile yemek tuzunun Na⁺ iyonu etkileşir. Kısaca bir iyon ile polar molekül arasında iyon - dipol etkileşimleri oluşur.

3- Dipol - İndüklenmiş Dipol Etkileşimleri

☆ İndüklenmiş dipol kalıcı dipol içermeyen apolar moleküllere verilen addır.

=> Polar bir molekül (dipol) ile apolar bir molekül (indüklenmiş dipol) arasında dipol - indüklenmiş dipol etkileşimi oluşur. Polar bir molekül olan H₂O molekülleri ile apolar bir molekül olan Br₂ molekülleri arasında dipol - indüklenmiş dipol etkileşimleri vardır.

4- İyon - İndüklenmiş Dipol Etkileşimleri

=> Pozitif ya da negatif yüklü bir iyon ile apolar molekül (indüklenmiş dipol) arasında iyon - indüklenmiş dipol etkileşimi oluşur.

=> Na⁺ ya da Cl¯ iyonları ile apolar bir molekül olan CCl₄ molekülleri arasındaki etkileşim iyon - indüklenmiş dipol etkileşimidir.

5- İndüklenmiş Dipol - İndüklenmiş Dipol Etkileşimleri (London Kuvvetleri)

☆ Bu etkileşimleri Fritz London açıkladığı için bu etkileşimlere London kuvvetleri de denmektedir.

=> Geçici dipol oluşturan moleküllere indüklenmiş dipol ya da geçici dipol denir. İndüklenmiş dipollerin (apolar moleküllerin) arasındaki etkileşimlere ise indüklenmiş dipol - indüklenmiş dipol etkileşimi ya da London Kuvvetleri denir.

=> London kuvvetleri apolar moleküllerin arasında olan tek etkileşim türüdür.

=> London kuvvetleri polar moleküller ve iyonik bileşikler arasında da vardır ama apolar moleküller arasındaki tek etkileşim türüdür!

=> London kuvvetleri zayıf etkileşimlerin içinde en zayıfıdır.

=> Soygaz atomlarının arasında da London Kuvvetleri vardır.

• Hidrojen Bağı

=> Hidrojen bağı, elektronegatifliği çok yüksek olan F-O-N atomları ile bağ yaptığı moleküllerin arasında oluşan zayıf etkileşim türüdür.

=> Polar moleküllerin kısmi pozitif ve kısmi negatif uçları arasında hidrojen bağı oluşur. Mesela H₂O molekülünde O kısmi negatif, H kısmi pozitif yüklenir. İki H₂O molekülü birbirine yaklaştığında kısmi negatif O ile kısmi pozitif H etkileşir ve iki molekülün arasında hidrojen bağı oluşur.

=> Molekülleri arasında hidrojen bağı içeren moleküllerin kaynama noktası, hidrojen bağı içermeyen moleküllere göre daha yüksektir.

=> Hidrojen bağı hem aynı, hem de farklı moleküller arasında oluşabilir. Mesela suyun içine amonyak (NH₃) atıldığında NH₃ molekülleri ile su molekülleri arasında hidrojen bağı oluşur.

☆ F-O-N atomları dışında hiçbir atom hidrojen bağı oluşturmaz! .

Molekülleri arasında hidrojen bağı olan moleküllere örnekler: HF , NH₃ , H₂O

☆ Polar bir molekülün içine polar bir madde atıldığında ikisi birbiri içinde çok iyi çözünür fakat polar bir molekülün içine apolar bir madde atıldığında iyi çözünmez. Bu yüzden polar poları, apolar apoları iyi çözer diyebiliriz. Aynı şekilde apolar moleküle apolar bir madde attığımızda iyi çözünür ama apolar moleküle polar madde atarsak iyi çözünmez.

#OptiSınav #Pırlanta