Cevap:
Açıklama:
1. Göktürk devleti ya da Göktürk kağanlığı, 552 ve 588 yılları arasında kurulmuş olan Türk devletidir. 6. yüzyılın ortasında Çin devletinin batısında yer alan Hunlar, Avarlar ile yapılan mücadeleler sonucunda ortaya çıkan bir Türk devletidir. Göktürk kağanlığı ya da 1. Göktürk devleti Batı ve Doğu olmak üzere iki koldan yönetilen bir devlet oldu.
Doğu kanadını Bumin Kağan yönetirken, batı Göktürk devletini de kardeşi İstemi Yabgu yönetiyordu. Göktürk devletlerinde kut anlayışı inancı hakimdi. Tanrı'dan gelen kut ile kağan belli oluyordu. Kut almış bir kişi bunu rüyasında görüyordu. 1. Göktürk devletinin doğu kanadını yöneten Bumin kağan vefat ettikten sonra kendisi için bir yuğ töreni yani yas töreni düzenlendi. Ardından ise yerine oğlu İssik Kağan getirildi. Oğlu İssik Kağan'ın hükümdarlığı fazla sürmedi. Yaklaşık 1 yıl sonra ise Göktürk devletinin başına Mukan Kağan getirildi. Mukan Kağan döneminde Göktürk devleti büyük bir toprağa sahip oldu. Devletin sınırları en çok bu dönemde gelişmiş oldu.
Mukan Kağan'ın başarılı hükümdarlığı Çin kaynaklarında dahi bahsedilir olmuştu. Çinli kaynaklarda Mukan Kağan hakkında sert ve heybetli bir hükümdar olduğundan söz edilirdi. Mukan Kağan Çin'in tüm zenginliklerini ülkesine aktarmak amacı ile kızını Çin imparatoru ile evlendirdi. Ardından kızı Çin imparatoriçesi olduktan sonra tüm Çin zenginliklerini Göktürk devletine aktarmış oldu.
2 gök türk devleti:Göktürk Devletinin yıkılmasıyla birlikte bu bölgede yaşayan Türkler Çin egemenliği altına girmişlerdir. Ancak Çin baskısı ve zulmüne dayanamayan Türkler ayaklanmalar çıkarmış ve Kutluk Kağan liderliğinde Kutluk Devletini kurmuşlardır. Devlet Ötüken merkezli kurulmuştur. Kutluk Kağan'ın en önemli yardımcısı olan devlet adamı Vezir Tonyukuk olarak kabul edilmektedir. Devletin en parlak dönemi ise Bilge Kağan zamanıdır. Bilge Kağan öldükten sonra devlet zayıflamaya başlamış ve Uygur, Basmil ve Karluk Boyları ayaklanmıştır. Böylece 744 yılında Kutluk Devleti yıkılmıştır. Türk tarihinde alfabe kullanan ilk devlettir. Orhun Yazıtları ile dikkatleri üzerine çekmektedir. Bu yazıtlar Türk Edebiyatının en önemli eserleridir. İlk olması yönüyle de büyük önem taşıyan bu eserler anıt mezar özelliği taşımaktadır. Vezir Tonyukuk, Bilge Kağan ve Kül Tigin adına dikilmişlerdir.
diğer adı kutluk devleti (:
