ERZURUM PASİNLER;
Emirşeyh Camii; Camii, Erzurum İli, Pasinler İlçesindedir. Kare plana sahip camii hafif meyilli bir arazi üzerine inşa edilmiştir. Duvarları, köşeleri kesme olmak üzere moloz taşlı, çamur harçlı ve dört sıra hatıllıdır. Kesme taştan yapılmış yeni bir minaresi vardır. Batı cephesinde yer alan girişinin önüne sonradan son cemaat yeri yapılmıştır. İbadet alanında ki sekizgen formlu ahşap kubbe 4 ahşap direk üzerine oturmaktadır. Mihrabı taş malzemeli, sonradan eklenen minberi ise ahşaptandır. Caminin ne zaman ve kimin tarafından yapıldığını gösteren bir belge bulunmamaktadır. Giriş kapısının üzerinde bulunan kitabeye göre Miladi 1896 yılında (Hicri 1314) Mustafa Baba ve Esat Efendi tarafından tamir edilmiştir.
Emir Şeyh Camii, Erzurum Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu’nun 27/12/2002 tarih ve 1310 sayılı kararı ile tescillenmiştir.
Sivaslı Hatun Camii; Camii, Erzurum İli, Pasinler İlçesindedir. Duvarları, köşeleri kesme olmak üzere diğer kısımlarda moloz taş malzeme kullanılmıştır. Caminin girişi kuzeyden ahşap bir kapıyla sağlanmaktadır. Girişin tam karşısında taş mihrabı bulunmaktadır. İbadet alanının üst örtüsü ortada 4 ahşap direkle taşınan sekizgen ahşap tavandan oluşmaktadır. Caminin kuzeybatı köşesinde minaresi uzanmaktadır. caminin kitabesine göre Sivaslı İbrahim Efendi tarafından 1389 (Hicri 791) yılında yaptırılmıştır. 1912 yılında Hacı Mehmet Zade Hacı Bey tarafından onarıldığı bilinmektedir.
Sivaslı Hatun Camii, Erzurum Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu’nun 27/12/2002 tarih ve 1311 sayılı kararı ile tescillenmiştir.
Ulu Camii; Günümüzde mevcut olmayan medrese ve zaviyesiyle külliye olarak inşa edilmiştir. Hafif eğimli bir yamaç üzerinde dikdörtgen planlıdır. Caminin son cemaat yerinden içeri girilen kapının üzerinde mermer yazıtta ki kitabesine göre yapılış tarihi Hicri-962/Miladi-1554 tarihidir. Son cemaat yerindeki diğer kitabede de Hicri-1251/Miladi-1835 yılında onarım gördüğü anlaşılmaktadır. Duvarları moloz taşlı, çamur harçlı ve hatıllıdır. İbadet alanının üzeri dikey uzanan ahşap sütunların taşıdığı yatay kirişler üzerine oturan ahşap düz bir çatı ile örtülüdür. Dış kısmında ise sac malzeme ile örtülü basık piramidal şekildedir. Minare kuzey ve batı duvarının kesiştiği köşede yer almaktadır. Mihrap nişi bitkisel motiflerle bezemelidir.
Ulu Camii, Erzurum Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu’nun 27/12/2002 tarih ve 1309 sayılı kararı ile tescillenmiştir.
Yeni Camii; Camii Kebir Mahallesinde bulunmaktadır. Duvarları moloz taşlı, çamur harçlı ve hatıllıdır. Ahşap düz tavan içeriden 4 ahşap direkle taşınmaktadır. Mihrabın iki yanında yer alan dikdörtgen iki pencere ile ibadet alanının aydınlatılması sağlanmıştır. Minare sarı kesme taş malzeme ile yenilenerek sonradan eklenmiştir. Giriş kapısı üzerinde kartuş içerisinde karşılıklı on satır beyitten Şair Vehbi Efendi tarafından yazılan kitabeden ilk caminin yıkılması üzerine Hacı Ahmed Ağa tarafında Hicri 1225-Miladi 1810 senesinde yeniden yapıldığı anlaşılmaktadır.
Erzurum Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu’nun 27/12/2002 tarih ve 1312 sayılı kararı ile tescillenmiştir
Alvar Camii; Camii kareye yakın bir plana sahip olup; köşelerde kesme taş malzeme ve diğer alanlarda moloz taş malzeme kullanılmıştır. Duvar araları ise ahşap hatıllıdır. Caminin kuzeybatı kısmında kesme taş malzemeli, tek şerefeli, sac külahlı minaresi bulunmaktadır. Caminin üzeri dört yana meyilli sac malzeme ile kaplıdır. İbadet alanında dört ahşap direk bulunmaktadır. Tavan ahşap malzemeli olup süslemelidir.
Erzurum Kültür Varlıkları Koruma Bölge Kurulu tarafından 02/06/2016 tarih ve 2175 sayılı karar ile tescillenmiştir.
Açıklama: