Soru: 4040+23%829.43-21%5 bulana helal

Fosiller nelerden oluşur ?Canlılardan arta kalan kemik,kabuk ve diş gibi sert dayanıklı kısımlar ya da bu kısımların bıraktığı izler fosilleri oluşturur. Fosiller,organizmaların vücutlarının tümünden ya da parçalarından oluşabilir.Fosilleşme en çok hangi kayaç türünde olur?Tortul kayaçlar.Fosilleşme tortul kayaçlardan başka nerelerde olur?Bir nehrin kumlu tabanı,bir bataklık ya da kumul,buzullar,çam reçinesi,asfalt,deniz ve göl gibi ortamlarda fosilleşme olabilir.Tortul kayaçlarda genç fosiller nerelerde bulunur?Tortul kayaçlar içinde en genç fosiller üst tabakalarda,en yaşlı fosillerse alt tabakalarda bulunur.Fosiller Nasıl Oluşur?Canlılar öldükten sonra organik-yumuşak kısımları diğer hayvanlar tarafından tüketilir veya bakteriler tarafından tahrip edilir. Eğer ortam bakterilerin yaşamasına uygun oksijene sahip değilse ve ortam fosilleşmeye uygun taşlaşma süreci koşulları taşıyorsa, canlıdan arta kalan kemik, kabuk ve diş gibi sert ve dayanıklı kısımlar fosilleşerek günümüze ulaşabilir. Ayrıca hayvanların; kusmuk pelletleri, dışkı pelletleri (koprolit), yumurtaları ve izleri de fosil olarak korunabilir.1. Karbonlaşma: Bitki fosilleri deniz, göl ya da bataklık gibi ortamlarda gömülerek fosilleşebilir. “Kömürleşme” denen karbonlaşma olayıyla bitkiler kısmen veya tamamen değişerek kömür haline gelebilirler.2. Petrifikasyon: Organizma kalıntılarının kristalizasyonla mineralojik bileşimlerinin değişmesidir. En iyi bilinen petrifikasyon tipi silisçe zengin suların bitki hücreleri içine girerek kalıntıları silisleştirmesidir. Buna silisleşmiş ağaçlar örnek olarak verilebilir. Ayrıca hayvan kabukları veya kemikleri, içlerindeki boşluk veya gözeneklerin kalsit, silis ve demirce zengin sularla dolarak kristalleşmesiyle demirleşmiş, piritleşmiş, silisleşmiş veya kalsitleşmiş hale dönüşebilirler.3. Yer Değiştirme: Yer değiştirme çamur içinde gömülü olan organizma kalıntılarının sülfid (pirit) veya fosfat (apatit) mineralleriyle yer değiştirmesi sonucu oluşur. Bu süreçte mineraller, organizmanın anatomisinin detaylarını gösteren yumuşak dokularla yer değiştirebilir. Örneğin Almanya’da bazı şeyller içinde Devoniyen’de yaşamış bir trilobitin antenleri ve sefalopodların tentakülleri, piritleşmiş fosiller olarak bulunmuştur.4. Yeniden Kristalleşme: Yeniden kristalleşme olayı hayvanın kabuğunun mikroskobik ölçüde detaylarını bozar. Buna karşılık kabuğun dış şeklinde bir değişiklik olmaz. Hayvan kabuklarının bir çoğu kalsiyum karbonat bileşimli aragonit mineralinden yapılmıştır. Milyonlarca yıl boyunca fosilleşme sırasında kalsiyum karbonat yeniden kristalleşerek daha duraylı bir mineral olan kalsit haline dönüşür.5. Yumuşak Dokuların Korunması Yoluyla Fosilleşme: Bazen olağanüstü koşullar altında, organizmaya ait deri, tüy, doku gibi bazı parçalar bozulmadan fosilleşebilir. Örneğin Sibirya’da buz kütlelerin içinde binlerce yıl boyunca bozulmadan kalmış bütün mamut fosilleri bulunmuştur. Hatta bu mamutların midelerindeki yiyecekler bile olduğu gibi korunmuştur.Olağanüstü koşullar sıcak ve kurak iklimlerde de oluşabilir. Mumyalaşma adı verilen bu süreçte yumuşak dokular, bakterilerce çürütülmeye fırsat kalmadan kısa sürede kurur. Paleontologlar Çin’de bu şekilde derileri ve tüyleriyle korunmuş dinozor fosilleri bulmuşlardır.6. Organik Kapanlar: Bir organizmanın amber, doğal asfalt veya çürümüş organik madde içinde hapsolarak korunması sonucu oluşan fosilleşme şeklidir. Bunlardan amber, ağaç reçineleridir. Ağaçtan akan reçine bu sırada böcek, örümcek veya küçük kertenkeleleri yakalayabilir. Hemen katılaşarak sertleşen bu madde içindeki hayvan hiç bozulmadan ve tüm detayıyla milyonlarca yıl boyunca kalabilir.Doğal asfalt, petrol kalıntısıdır. Asfalt suyla örtüldüğü zaman, susamış hayvanlar sudan içmek için geldiklerinde içine düşebilirler. Böylece yapışkan zeminden kurtulamayan hayvan yine hiç bozulmadan korunur. Bu tip ortamda fosilleşmiş hayvanlara Amerika’da Kaliforniya’da rastlanmıştır.Bir başka ortam bataklıklardır. Her ne kadar asidik ortam organik malzemeyi bozsa da, daha sağlam olan kemikler bozulmadan kalabilir.Danimarka’da 2000 yıl öncesinden kalma bataklıklarda insan kalıntıları bulunmuştur.7. Boşluk ve Kalıplar: Asidik koşullar kayaç içinde korunmuş fosil hayvan kalıntılarını bulundukları yerde yavaşça eritir. Bu etki kaya içinde bir kalıp bırakır. Bu süreç genellikle kolay çözülen kalsitik kabuklarda daha fazla görülür. Kabuğun dış kısmının etkilenmesiyle dış kalıp oluşur. Bazen kabuk çözülmeden önce içi çökelle dolarak iç kalıplar meydana gelir.8. İzler (Omurgalı ve Omurgasız Hayvanlar): Hayvanlar çamur gibi yumuşak bir zeminde yürüdükleri zaman bıraktıkları çeşitli ayak, kuyruk veya gövde vb. izleri sertleşerek korunabilir. Bu izlere ait boşluklar farklı bir çökelle dolduğu zaman kalıp haline gelir. Buna dinozorların ve insanların ayak izleri örnek olarak gösterilebilir. Paleontologlar, dinozorların ayak izlerini yorumlayarak onların yürüme ve hareket etme özelliklerini ortaya koyabilirler.9. Fosil Benzeri Yapılar: Bazen mineraller, kayaçlar içinde büyüyerek fosil benzeri şekiller oluşturabilirler. Bunlara yalancı fosiller denilir. Örneğin dendrit kristalleri sıklıkla fosil sanılmaktadır.Bunun dışında, bazen mumyalaşmış veya travertenle kaplanmış güncel hayvan veya bitkilere de rastlanabilir. Bu kalıntılar da gerçek fosil değildir. Zaman içinde fosilleşmeye aday örneklerdir.

Merhaba, öncelikle mutlak değerin bir özelliğinden bahsedelim ve sorunun ardındaki ufak hileyi görelim.

[tex]|x|[/tex] ifadesi, eğer [tex]x[/tex] pozitifse olduğu gibi çıkar. Eğer [tex]x[/tex] negatif ise [tex](-)[/tex] ile çarpılarak dışarıya çıkar. Yani mutlak değerin sonucu daima pozitiftir.

Dolayısıyla aşağıdaki denkliğin sağ tarafı daima pozitif olmalıdır. En küçük kök [tex](x-6)[/tex]'dan gelen [tex]x=6[/tex] olmaktadır. İşte numara da buradadır.

A kümesinde bulunan ve 6'dan küçük olan her eleman otomatik olarak E-LE-NİR!

Nedeni ise basittir. [tex]x[/tex]'in 6'dan küçük her değeri için sağ kısım daima negatif sağlanacaktır. Çünkü eşitliğin sağ kısmındaki ifade "üçüncü dereceden bir bilinmeyenli" denklemdir yani terim sayısı tektir. Soruda da iki tane kök dediği için köklerimizi otomatik olarak vermiş oldu.

[tex]x_{1}=6[/tex]

[tex]x_{2}=7[/tex]

Şimdi ifadeyi yazalım.

[tex]x_{1}=6[/tex] için;

[tex]|6-a|=0[/tex]

[tex]a=6[/tex] olarak bulunur.

[tex]x_{2}=7[/tex]  için;

[tex]|7-a|=(1)(-1)(-2)[/tex]

[tex]|7-a|=2[/tex]

Bir mutlak ifade pozitif bir reel sayıdan küçük ya da ona eşit olduğu durumlarda iki olasılık yazıyorduk. (Artılısı eksilisi olarak da söylenir çoğu hoca tarafından.)

1. [tex]7-a=2[/tex]
2. [tex]7-a=-2[/tex]

Bu denklemleri çözdüğümüzde ise iki tane [tex]a[/tex] değeri buluruz. Bulunan değerleri aşağıya yazalım ve sonuca ulaşalım.

[tex]x=6[/tex]  için  [tex]a=6[/tex]

[tex]x=7[/tex]  için  [tex]a_{1}=5[/tex]  ya da [tex]a_{2}=9[/tex]   olarak bulunur. Doğru cevap C şıkkında verilmiştir. Başarılar dilerim.