Cevap:
Açıklama:
Edebiyat ile Tarih Arasındaki İlişki:
İç içe girmiş olan bu ilişkiyi üç yönde inceleyebiliriz. Her edebi metnin içinde oluştuğu tarihi bir dönem vardır ve edebi metinlerin hepsinde bu tarihi dönemlerin izlerini görmek mümkündür. Edebi metinlerin temasını tarihi dönemler etkiler, bu eserleri doğru yorumlayabilmek için o dönemin tarihi olaylarını iyi bilmek gerekir. Bazı edebi metinler oluştuğu dönemin izlerini taşırken bazıları da konusunu tamamen tarihi gerçeklerden alabilir. Bu tür metinler tarihe ışık tutabilir, tarih bilimine kaynaklık edebilir. Göktürk Kitabeleri'ni bu duruma örnek olarak gösterebiliriz. Edebi eserler ve yazarları dönemleri ile birlikte inceleyen edebiyat tarihi, tarih biliminin metodundan yararlanır.
İnsanlığın toplumsal, kültürel, ekonomik gelişmesini belgelere dayanarak anlatan bilim dalına "tarih" denir. İnsanın geçmişe karşı duyduğu merakın, yarına ait endişelerinin ve varlığını sürdürebilmek için gösterdiği çabaların bir ürünü olan tarih, insan topluluklarının yer-zaman göstererek hayatını, kültür ve uygarlıklarını anlatır.
Edebiyat ile Psikoloji Arasındaki İlişki:
Edebi metinler yazarlar tarafından oluşturulur. (Anonim olanlar hariç) Bu eserler birebir yazarların yaşam anını, duygularını yansıtmasalar da onlardan izler taşır. Yeni edebi metinlerde yazarım psikolojisininden izler vardır. Derinlemesine yapılan bir incelemeyle eserler bizi yazarların ruh dünyasına götürebilir. Edebi eserler insanı her yönüyle aydınlatır. İnsanın ruh dünyasına ağırlık veren psikolojik ederler, duygu ağırlıklı şiirler... Mehmet Rauf'un Eylül romanı ile Peyami Safa'nın Dokuzuncu Hariciye Koğuşu romanları en güzel örnektir.
Edebiyat ile Felsefe Arasındaki İlişki:
Edebiyat ile felsefe yakından ilişkilidir. Temel amaç olarak düşünmeye edinen ve düşünme fonksiyonuyla oluşturulan edebiyat, attığı her adımda felsefeyi kullanır. Sorgulayan ve sürekli niçin var olduğunu araştıran edebiyat, konu bakımından sınırsız olduğundan felsefe ile iç içedir.
Edebiyat ile Coğrafya Arasındaki İlişki:
Her edebi metnin -özellikle olay ve durum metinlerinin- önemli unsurlarından biri de yerdir. Olaylar bir anda ortaya çıkar ve mekanın izlerini taşır. Böylece coğrafya edebiyat üzerinde etkili olur. Bazı edebi metinlerin yazılış amacı belli bir coğrafi bölgeyi tanıtmaktır. Gezi yazıları, egzotik romanlar bu türden eserlerdir bunlar her iki bilim için de önemli kaynaklardır.
Evliya Çelebi'nin Seyahatnamesi hem edebiyat hem tarih hem de coğrafya bakımından önemli bir eserdir. Coğrafya kitaplarında, coğrafi bilgiler veren dergilerde, ansiklopedilerde, edebiyatın anlatım biçimlerinden biri olan "açıklayıcı betimleme" kullanılır. Bu yönüyle coğrafya bilimi edebiyattan yararlanmış olur.
Edebiyat ile Sosyoloji Arasındaki İlişki:
Edebiyatın konusu insandır ve insan toplum içinde yaşayan bir varlıktır. Edebi metinler insanı, insanın diğer insanlarla ilişkilerini işler. Sosyoloji ise toplum bilimidir. Bu yönüyle her iki bilimin konusu ortaktır. Bazı edebi metinler sosyoloji bilimine kaynaklık edebilir çünkü edebi metinlerde insan ilişkileri açısından bol malzeme vardır. Ancak edebi metinler oluşturulurken gerçeklerin değiştirilip dönüştürüldüğü unutulmamalıdır. Bazı edebi akımlar ve edebi dönemlerin bazı temsilcileri, topluma yön vermeyi, sosyal fayda sağlamayı amaçlar. Böylece edebiyat toplumu etkiler ve sosyolojinin inceleme alanına girer. Örneğin Recâizade Mahmut Ekrem'in ''Araba Sevdası" adlı romanı batılılaşmayı yanlış anlayan züppeciliği, Halit Ziya'nın "Mai ve Siyah" adlı romanı da Servet-i Fünun sanatçılarını anlatır.
Edebiyat ile Halk Bilimi (Folklor) İlişkisi:
Toplumun geleneklerini, göreneklerini, inançlarını, edebi ürünlerini inceleyen bilim dalına "halk bilimi" denir. Yani halk bilimi bir ülkede yaşayan halkın kültür ürünlerini, geleneklerini, törelerini, inançlarını, müziğini, oyunlarını, masallarını, efsanelerini, halk kimliğini inceler. Bunların birbirleriyle olan ilişkilerini belirtir. Kaynak, gelişim ve etkileşim gibi sorunlarını kendine özgü yöntemlerle çözme çabası içinde olur. Sonuç, kural, kuram ve yasalarını bulmaya çalışır.
cevap zeynepkeklik08e aittir