Ana Sayfa
Teknoloji
Dr. Tuba Sarıgül
20/07/2017 - 09:09
Uzayda Kullanılabilen Tükenmez Kalemlere Neden İhtiyaç Duyuldu?
Tükenmez kalemlerde mürekkep kütleçekimi etkisiyle akarak kalemin ucundaki bilyeye ulaşır. Dönebilen bu bilye yardımıyla mürekkep kalemin ucuna kontrollü bir şekilde akar. Ancak ağırlıksız ortamda mürekkep kendi kendine akmadığı için uzayda kullanılabilen özel kalemler geliştirilmiştir.
NASA
Amerikalılar milyonlarca dolar harcayarak uzayda kullanılabilen tükenmez kalem geliştirmeye çalışırken Rusların kurşun kalem kullanmayı akıl ettiği hikâyesini pek çok kişi duymuştur. Aslında NASA da ilk uzay görevlerinde, örneğin Gemini’de kurşun kalem kullanmıştı. Ancak grafitin hayli yanıcı bir madde olması ve kolayca kırıldığı için oluşan grafit tozlarının ağırlıksız ortamda uzay araçlarındaki elektronik sistemlere zarar verme tehlikesi nedeniyle kurşun kalemlerin yerine ağırlıksız ortamda kullanıma uygun tükenmez kalemler ilk defa ABD’li bir girişimci olan Paul C. Fisher tarafından geliştirildi. Basınçlı bir mürekkep kartuşu olan bu kalem ağırlıksız ortamlarda, su altında ve yaklaşık -50 ile 200°C gibi geniş bir sıcaklık aralığında kullanılabiliyor.
Bu kalemler basınçlı bir gaz ve hareket edebilen bir şamandıradan oluşan bir sistem içeriyor. Şamandıra gaz ile mürekkebi birbirinden ayırıyor. Sıkıştırılmış gaz mürekkebi iterek mürekkebin kalemin ucuna ulaşmasını sağlıyor. Basınçlı gazın uyguladığı kuvvet kalemin doğrultusuna bağlı olmadığı için -ağırlıksız ortamlarda olduğu gibi- bu kalemlerle kalemi herhangi bir açıda tutarak yazmak mümkün. Ayrıca bu kalemlerde üzerine uygulanan gerilime bağlı olarak akışkanlığı değişen mürekkepler kullanılıyor. Gerektiğinde akışkan hale gelen mürekkepler sayesinde sızıntı olmaksızın kalemler daha uzun süre kullanılabiliyor