Soru: 6.sınıf sosyal bilgiler 2. unite "Tarihe Yolculuk" Konu özeti yazar mısınız? ama tüm konuları olsun ve uzun olsun konular;•Türklerin anayurdu orta asya•İslamiyetin doğuşu•Türkler İslamiyet ile tanışıyor•Yeni yur anadolu•Tarihi yollar​

TÜRKLERİN ANAYURDU ORTA ASYA ÖZET

Türklerin ilk yaşadıkları yer Orta Asya’dır. Orta Asya bugün bilinen Baykal gölü, Obi ve Yenisey nehirleri ve Gobi Çölü arasında kalan bölgenin ismidir. Orta Asya her zaman yaz aylarında çetin sıcaklıkların yaşandığı, kış aylarında ise çetin soğuklukların yaşandığı, kurak, zorlu bir iklime sahiptir. Bu nedenle ve daha birçok nedenle Türkler sıklıkla göç etmişlerdir.

Orta Asya Türklerin anayurdu olarak bilinmektedir. Birçok Türk devleti sonradan Avrupa’ya göç etmiştir. Göç etmemelerinin nedenleri;

Moğol ve Çin baskısı

Orta Asya’nın çetin hava koşulları

Hayvan hastalıkları

Türk cihan hakimiyeti

Yeni yerler görme isteği

Orta Asya’daki İlk Türk Devletleri

İskitler(Sakalar):

Bilinen ilk Türk boyudur.

En önemli hükümdarı ise Alper Tunga’dır.

İSLAMİYETİN DOĞUŞU

İslam peygamberi Hz. Muhammed, o güne kadar çoğunlukla göçebe ve birbirine rakip kabileler halinde yaşayan Araplara, Arapça olarak kendisine indirilmiş olan Kuran vasıtasıyla birtakım ahlaki, toplumsal, hukuki ve politik değerler sistemi kazandırmıştır.

Böylece Hz. Muhammed’in getirdiği bu değerler, ümmet adı altında bir toplum dayanışmasını öne çıkararak, bu parçalanmış toplum yapısını önemli ölçüde değiştirmiştir.

Ancak İslamiyet’in yayılması ve gelişmesi elbette kolay olmamıştır.

Hz. Muhammed, Mekke’de İslamiyet’i yayma çabaları Kureyşliler tarafından sert bir biçimde karşılanınca, 622 yılında taraftarlarıyla birlikte Medine’ye göç etmek zorunda kalmıştır.

İslam tarihinde bu olay, “hicret” olarak adlandırılır ve Hicri Takvim’in başlangıcı olarak kabul edilir.

Hz. Muhammed’in Medine’ye göç etmesi, onun siyasi bir önder olma özelliğini de ön plana çıkarmış ve bu dönemden itibaren gerek ikna, gerek kutsal savaş yani cihat yoluyla İslamiyet geniş kesimlere yayılmaya başlanmıştır.

Kureyşlilerin direnişlerini Bedir, Uhud ve Hendek savaşlarında kırarak, 630’da Mekke’yi fetheden Hz. Muhammed; 632 yılında öldüğünde, İslam devletinin temellerini atmış ve İslamiyet’i neredeyse bütün Arabistan Yarımadasına yaymıştır.

Hz. Muhammed’in İslamiyet’i yaymak için başlattığı “cihat” geleneği, onun ardından gelecek olan “dört halife devri” nde de devam etmiştir.

Hz. Ebubekir, Hz. Ömer ve Hz. Osman isimli halifelerin yönetimi altında İslam egemenliği, MezopotamyaMezopotamya’ya, İran’ın büyük bölümüne, Filistin, Suriye, Mısır ve Trablus’a (Libya) yayılmıştır.

Dördüncü Halife Hz. Ali döneminde İslam toplumunun siyasal birliği kısmen bozulsa da, bir iç savaşın ardından iktidara gelen Emeviler döneminde İslam egemenliği daha geniş sınırlara yayılmıştır.

Emeviler, doğuda Çin’in uç noktalarına, batıda ise Atlas Okyanusu’na kadar genişlemişler ve ayrıca Kuzey Afrika ve İspanya’yı ele geçirerek 732 Puvatya Savaşı‘yla Fransa’ya kadar ilerlemişlerdir.

Ancak hem fethedilen bölgelere olan uzaklığın artması nedeniyle yeni fetihler yapmakta zorlanan hem de sürekli olarak iç sorunlar ve ayaklanmalarla uğraşmak zorunda kalan Emevi Hanedanlığı, 750 yılında çökerek yerini Abbasi Hanedanlığına bırakmıştır.

İslam dünyasının “altın çağı” olarak kabul edilen Abbasiler dönemi, yapılan fetihlerden çok iktisadi, ticari ve bilimsel alanda yaşadığı gelişmelerle adından söz ettirmiştir. Ancak Abbasiler Dönemi de Moğol İstilalarının etkisiyle 1258 yılında yani son Abbasi Halifesi Mutasım Billah’ın ölümüyle sona ermiştir.

TARİHİ YOLLAR

Tarihi ticaret yolları dünya çapında eski dönemlerde oldukça fazla kullanılmıştır. Şimdi bu ticaret yollarını öğrenmeden önce öncelikle belli başlı bazı kavramları bilmek gerekmektedir.

• Kervan: At ve eşek ile deve gibi hayvanlarla eski zamanlarda yapılan kara taşımacılığıdır.

• Seyyah: Gezgin ya da turist anlamına gelmektedir.

• Soylular: Avrupa’daki zengin kişilere verilen unvandır.

• Güzergah: Takip edilecek ya da izlenecek yol anlamına gelir. Doğudan Avrupa'ya kadar uzanan önemli ticaret yolları bu konuda en güçlü güzergahlar içerisinde yer alır.

Eski zamanlarda dünyada iki tane çok önemli ve tarihi ticaret yolu bulunmaktaydı. Bunlardan biri İpekyolu diğeri ise baharat yoludur. Bu ticari yolların temel amacı doğudan Avrupa'ya ürünlerin ulaştırılmasıdır. Bu arada farklı zamanlarda pek çok savaş yapılmış ve ticaret yollarını ele geçirmek için mücadele verilmiştir. Her ne kadar İpek yolu ile baharat yolunun güzergahları farklı olsa bile, ulaşacakları nokta ve amaç aynıdır.

✧6. sınıf Sosyal Bilgiler 2. Ünite (Tarihe Yolculuk) ünite özetini yazalım:

1. TÜRKLERİN ANA YURDU ORTA ASYA

Türklerin ilk anayurdu Orta Asya'dır, Türkler ilk Odta Asya'da ortaya çıkmıştır. Türklerin ortaya çıktığı yere Türk yurdu anlamında Türkistan denmektedir.

Orta Asya sert coğrafi koşullara sahip bir bölgedir. Dağlık, engebeli ve sert bir coğrafyası vardır. Türkler, bu coğrafyada göçebe (konargöçer) yaşamışlardır ve ana geçim kaynakları hayvancılık olmuştur.

İlk Türk devletleri:

a) Asya Hun Devleti: Ötüken merkezli kurulmuştur. Kurucusu Teoman'dır. Devletin en parlak zamanı ise Mete Han (Oğuz Kağan destanında anlatılan Oğuz Kağan olduğu tahmin edilen hükümdar) döneminde olmuştur. Mete Han orduda günümüzde hala kullanılan onluk sistemi kurmuştur. Mete Han'ın dönemi aynı zamanda Türk Kara Kuvvetlerinin kuruluşunun da kabul edildiği zamandır (M.Ö. 209). Çinlilerle İpek Yolu.hakimiyeti için mücadele edilmiştir ve Çinliler bu mücadele sırasında Çin Seddi'ni insa etmişlerdir. Devlet bir süre sonra dağılma sürecine girmiştir.

Dağılan Hunlar arasından bir kısmı Çin baskısından ötürü Kafkaslardan Avrupa'ya doğru göç etmeye başlamıştır ve böylece Kavimler Göçü gerçekleşmiştir. Kavimler Göçü Avrupa'da büyük sonuçlara neden olup İlk Çağı kapatmış ve Orta Çağı başlatmıştır.

Kavimler Göçü sonucu olarak:

• Yeni milletler ortaya çıkmış ve günümüzdeki Avrupa toplumlarının temeli ilk olarak atılmıştır.
• Roma İmparatorluğu ikiye bölündü.
• Merkezi krallıkların zayıflaması üzerine Feodalite rejimi güçlendi.
• Balamir önderliginde Avrupa Hun Devleti kuruldu.

b) Avrupa Hun Devleti: En önemli hükümdarları ünlü, Papa'ya diz çöktürten olarak geçen Atilla olmuştur. Tü4k kültürünün Avrupa'ya yayılması sağlanmıştır.

c) I. ve II. Göktürk (Köktürk) Devleti: Ergenekon ve Bozkurt Destanı bu devletlerde ortaya çıkmıştır. Bilge Kağan en önemli hükümdarlarıdır. Orhun Abidelerini yazmaları önemlidir, kendi alfabelerini oluşturmuşlardır.

d) Uygurlar: Yerleşik hayata geçen ilk Türk devleti olmuşlardır. Maniheizm dinini benimsemiş ve Çin kültürü ile asimile olmuşlardır. Et yemeyi ve savaşmayı bırakmışlardır, böylece Türklük özelliklerini kaybetmişlerdir.

2. İSLAMİYETİN DOĞUŞU

İslamiyet'in doğuşu öncesinde Arap Yarımadası'nda Cahiliye Dönemi yaşanmaktaydı. Putlara tapılmakta, kadınlara ve kız çocuklarına değer verilmemekte, kölecilik yapılmaktaydı.

İslamiyet'in yayılmaya başlaması Araplar tarafından peygamber üzerine birçok baskıya neden olmuştur. İslam'ın yayılımı köle satışlarını ve Cahiliye Devri sırasındaki uygulamaları olumsuz etkileyeceğinden Mekkeliler İslam'ın yayılışına engel olmak istemişlerdir. Hz. Muhammed giderek artan baskılar üzerine 622 yılında Medine'ye hicret etmiştir. Medineye gelinmesi üzerine İslam daha da yayıldı ve Müslümanlar dinlerine özgürce yaşama şansını elde ettiler. İlk İslami devlet Medine'de kurulmuş oldu. Hz. Muhammed bu sıralarda Medine Sözleşmesi'ni imzaladı. Bu sözleşme can, mal ve inanç özgürlüğüne değer verdiği için insan hakları bakımından önem taşır. Benzer şekilde peygamberin Veda Hutbesi de benzer nitelikler taşımaktadır.

Hz. Muhammed'in ölümünün ardından onun yerine geçip görevini devam ettirmesi için yeni liderler belierlendi. Dört Halife Dönemi böylece başlamış oldu. Dört Halife Dönemi sırasında İslam geniş coğrafyalara doğru yayılmaya devam etti.

Hz. Ebubekir dönemi sırasında Kur'an kitap halinde yazılmaya başlandı. Hz. Ömer döneminde Hicri Takvim uygulanmaya başlandı. Hz. Osman zamanında Kuran çoğaltılıp gönderilmeye başlandı. Daha sonra gelen Hz. Ali döneminde ise İslam'ın yayılımı yavaşlamaya başladı. Hz. Ali'nin ölümü ile dört halife dönemi sona erdi, daha sonra halifelik Emevilerle geçti. Emevilerde halifelik saltanat ile (babadan oğula) doğru geçmeye başladı.

3. TÜRKLER İSLAMİYET İLE TANIŞIYOR

Emeviler Arap yanlısı, ırkçı sayılabilecek bir politika izlediğinden dolayı bu dönemde önemli fetihler yapılmasına rağmen İslam'ın yayılımı yavaşladı. Bu dönemde Emevilerle Türkler komşu olmasına karşın Türkler İslam'ı bu politikalar yüzünden benimsemedi.

Emevilerden daha sonra halifelik Abbasilere geçti. Abbasiler daha ılımlı bir politika izlediğinden ötürü İslam'ın yayılışı olumlu etkilendi. Türkler de bu zamanda İslamiyet'i birer birer kabul etmeye başladı. Ilk İslamiyet'i kabul eden beylik Karahanlılar oldu.

4. YENİ YURT ANADOLU

Orta Asya'da giderek artan baskıdan ötürü Türkler yeni bir yurt arayışı içine girdi. Anadolu'yu yurt edinmek amacıyla ilk akımlar Oğuz Türkleri tarafından gerçekleştirildi.

Pasinler Savaşı: Büyük Selçuklu ile Bizans (Doğu Roma İmparatorluğu) arasında gerçekleştirildi. Bu savaş Türkler ile Bizans arasında yapılan ilk savaş olmuştur. Savaşı Selçuklular kazanmıştır ve Bizans'ın Anadolu'daki otoritesi zayıflamıştır. Türkler Pasinler Savaşı ile Anadolu'nun kapılarını aralamışlardır.

Malazgirt Savaşı (1071): Yine Bizans ile Büyük Selçuklu Devleti arasında gerçekleşmiş bir savaştır. Bu savaş Anadolu'nun kapısını Türklere açan savaş olmuştur. Anadolu'da Türk beylikleri kurulmaya başlamıştır, böylece I. Beylikler Dönemi başlamıştır. Türkiye (Anadolu) Selçuklu Devleti de bu sıralarda kurulmuştur.

Miryokefalon Savaşı: Bizans ile Anadolu Selçuklu Devleti arasında gerçekleşmiştir. Bu savaş ile Türkler Anadolu'nun tapusunu almıştır dememiz mümkündür. Çünkü Bizanslıların Türkleri Anadolu'dan atma umutları tükenmiştir.

Kösedağ Savaşı: Moğollar ile Anadolu Selçuklu Devleti arasında gerçekleşmiştir. Anadolu Selçuklu Devletinin aldığı yenilgi üzerine Anadolu Selçuklu Devleti yıkılmış ve Anadolu'da II. Beylikler Dönemi yaşanmaya başlamıştır.

5. TARİHİ TİCARET YOLLARI

İpek Yolu: Çinden Avrupa'ya kadar uzanan uzun bir ticaret yoludur. İpek ticareti ile öne çıktığından ötürü bu isimle anılmıştır. Tarih boyunca kullanılan önemli bir ticaret yolu olduğu gibi aynı zamanda kültürlerin, fikirlerin ve hatta dinlerin dahi yayılmasına yardım etmiş ünlü bir güzargahtır.

Baharat Yolu: Hindistan'dan başlayıp Avrupa'ya kadar uzanan ünlü bir ticaret yoludur. O dönemde çok değerli ve pahalı bir ürün olan baharatın ticareti ile öne çıktığından ötürü bu isimle anılmıştır.

İyi Dileklerimle...

#OptiTim❞