Soru: Elbistan akarsular ve göllerin isimleri​

Cevap:

.

b) Akarsuları;

Elbistan’ın 3 km Güneydoğusunda, Pınarbaşı’ndan doğan ve Elbistan’ın ortasından geçen Ceyhan ırmağı şehrin can damarıdır. Elbistan içme suyunu da buradan alır. Akdeniz Bölgesi’nin büyük akarsularından olup uzunluğu 509 km’dir. Çukurova’da geniş bir delta oluşturarak Akdeniz’de İskenderun Körfezi’ne dökülür. Başlıca kolları; Söğütlü, Hurman, Göksun, Mağara Gözü ve Aksu çaylarıdır.

Elbistan’ın en önemli çayı Söğütlü Çayı olup ovanın bununla sulanmakta olduğu söylenebilir, ancak yaz aylarında suyu zaman zaman çekilmektedir.

Ceyhan, Pınarbaşı kaynağından 5–7 m3/s debi ile akmaktadır. Ceyhan Nehri kasım ve aralık aylarında sonbahar yağmurlarının etkisiyle geçici olarak kabarır. Bu aylardaki debisi 50 m3/sn’den 380 m3/sn’ye yükselir. Ocak ayında azaldıktan sonra şubat ayında tekrar yükselir. Ortalama yıllık akış miktarı 7.18 km3’tür. İlkbahar mevsiminde yağmur halindeki yağışlar ve karların erimesiyle tekrar kabarır. Mayıs ayından itibaren azalmaya başlar. Ceyhan Havzası boyunca aynı zamanda topoğrafyasının çok değişken olması nedeniyle erozyona açık ve aktif erozyon bölgesidir

Ceyhan Nehri, yine kaynağını Nurhak Dağları'ndan alan Söğütlü Çayı ile şehrin çıkış yeri olan Battal Köprü’sünün hemen altında Suçatı denilen yerde birleşir. Ceyhan nehri güneybatıya doğru giderken Afşin ve Sarsap sınırından gelen Hurman çayını da alarak Göksun ilçesi ve Kahramanmaraş istikametine doğru dar ve dik boğazlar arasından geçerek akışını güneye doğru sürdürür. Akursu hızı ve debisi dikkate alındığında, birçok kısmı rafting gibi akarsu sporları için elverişlidir.

Elbistan ovası, yeraltı suları bakımından da zengindir Kömür madeni aranması sırasında yapılan sondajlarla, büyük bir yeraltı suyunun Nurhak Dağı’ndan Elbistan istikametine doğru, takriben 160 metre derinlikte aktığı tespit edilmiştir. Ayrıca yine aynı zamandaki sondaj çalışmalarında, bölgenin kuzeyinden ikinci bir yeraltı suyunun Ceyhan yatağı ile ters istikamet oluşturarak aktığı anlaşılmıştır.

Su potansiyeli bakımından Ceyhan Nehri ana kol olarak Kahramanmaraş ili ve çevresine oldukça zenginlik katmaktadır. Ceyhan nehri ve Aksu çayı üzerinde kurulan barajlar, tarımsal sulamanın yanı sıra, taşkın koruma ve elektrik enerjisi üretimine de katkıda bulunmaktadır. Ayrıca sulama, enerji üretimi, içme suyu sağlama ve taşkından koruma amaçlarından biri veya birkaçına hizmet edecek 13 baraj projesi, 3 pompaj projesi ve 3 794 ha’lık bir alanı sulayacak gölet ve yerüstü sulama projeleri yapım ve planlama aşamasındadır (Ucan, 2001). İl sınırları içerisinde Ceyhan Nehrinin kolları ve uzunlukları aşağıya çıkarılmıştır.

Ceyhan Nehrine Bağlı Akarsuların Uzunlukları ile Çıktığı ve Döküldüğü Yerler.

Kaynağın Adı           Uzunluğu (km)          Çıktığı Yer                            Döküldüğü Yer

Ceyhan Nehri             230                             Elbistan, Pınarbaşı                  Akdeniz

Aksu Nehri                 115                             Ç. Cerit, Küçükcerit               Ceyhan Nehri

Erkenez Çayı              45                               Merkez Küçüknacar Köyü     Aksu Nehri

Deliçay                       30                               Merkez Dönüklü Köyü          Menzelet Barajı

Fırnız Çayı                  27                               Merkez Çukurhisar köyü        Menzelet Barajı

Bertiz Çayı                 34                               Merkez Ağabeyli Köyü          Deliçay

Orçan Çayı                 15                               Türkoğlu İlçesi Önsen, Hopuru Doluca MevkiiCeyhan Nehri

Söğütlü Çayı              58                               Elbistan Topkıran Mevkii       Ceyhan Nehri

Nergele Çayı              29                               Elbistan Aşağı İçme               Ceyhan Nehri

Hurman Çayı              74                               Afşin Karakız Köyü               Ceyhan Nehri

Göksun Çayı              60                               Göksun Mehmetbey Köyü     Ceyhan Nehri

Kör sulu Çayı             65                               Andırın Geben Ovası             Ceyhan Nehri

Kısık Çayı                  23                               Merkez Beşenli Köyü            Aksu Nehri

Zeytin Deresi              31                               Berit Dağı etekleri                  Menzelet Barajı