Cevap:
Açıklama:
Tevfik Fikret’in Sis Şirinin Teması:
Ümitsizlik ve öfke
Şiir Hakkında
Tevfik Fikret’in “Sis” adlı şiirinin altında 18 Şubat 1317 (Miladi takvime göre: 3 Mart 1902) tarihi bulunmaktadır. Şair, bu şiirinde “istibdat rejimini” eleştirmektedir.
Sis olayı İstanbul’da sıkça görülen bir durumdur. Sis İstanbul için özel bir durum ifade eder. Şehir normalde bile büyük ve ürperticiyken bir de sise büründüğü zaman daha da ürpertici bir duruma gelir. Sis burada dönemin siyasi yapısını temsil etmektedir.
Şiirin Biçim Yönünden İncelenmesi
Nazım biçimi: “Serbest Müstezat”tır.
Uyak düzeni: “aa / bb / cc / dd / ee / ff… şeklinde devam eder.
Ölçüsü: Aruz ölçüsünün “mef û lü / me fâ î lü / me fâ î lü / fe û lün” kalıbıyla yazılmıştır.
Şiirin Ahenk Unsurları (Uyak ve Redifler)
---muannid
---mütezâyid “-id” tam uyak
---eşbâh
---elvâh “-âh” zengin uyak (“-â” iki ses değerindedir)
---nazarlar
---korkar “-ar” tam uyak
---müzlim
---mezâlim “-lim” zengin uyak
--- garrâ
---pîrâ “-râ” zengin uyak
---mezârı
---câzibedârı “-ı” redif; “-âr” zengin uyak
---nefret
---sefâhet “-et” tam uyak
---içinde
---zinde “-inde” zengin uyak
---müsahhir
---bâkir “-ir” tam uyak
---hüveydâ
---temâşâ “-â” tam uyak
---süzgün
---görünürsün “-ün” tam uyak
---mûnis
---bî-his “-is” tam uyak
---hıyânet
---lânet “-net” zengin uyak
---zerrelerinde
---içerinde “-inde” redif; “-er” tam uyak
---teneffu’
---tereffu’ “-effu” zengin uyak
---arasından
---dirahşan “-an” tam uyak
---şehr
---dehr “-ehr” zengin uyak
---alaylar
---saraylar “-lar” redif; “-ay” tam uyak
---ma’bed
---mukayyed “-ed” tam uyak
---me’mûr
---sûr “-ûr” zengin uyak
---münâcât
---minârât “-ât” zengin uyak
---mahkemecikler
---yer “-er” tam uyak
---sâbir
---mekaabir “-âbir” zengin uyak
---yâd
---ecdâd “-âd” zengin uyak
---sokaklar
---sayıklar “-klar” zengin uyak
---eşirrâ
---ber-pâ “-â” tam uyak
---mesâkin
---mavtın “-in, -ın” tam uyak (kulak kafiyesi)
---somurtmuş
---Unutmuş “-muş” redif; “-t” yarım uyak
---önünde
---kadîde “-de” tam uyak
---mün’im
--- âkım “-im, -ım” tam uyak (kulak kafiyesi)
---rehâyı
---Mürâyi “-âyı, -âyi” zengin uyak (k.k)
---mümtaz
---âvâz “-az, -âz” tam uyak
---zehrin
---nefrîn “-rin, -rîn” zengin uyak
---nâmûs
---pâ-bûs “-ûs” zengin uyak
---râci
---tâli “-i” yarım uyak
---makrûn
---kaanûn “-ûn” zengin uyak
---muhakkak
--- hak “-ak” tam uyak
---tahassüs
---tecessüs “-ssüs” zengin uyak
---ağızlar
---muhakkar “-ar” tam uyak
---siyâsî
---mensî “-sî” zengin uyak
---me’lûf
---ma’rûf “-ûf” zengin uyak
---iğrenç
---genç “-enç” zengin uyak
---muğber
---Hele sizler “-er” tam uyak
(---Hele sizler)
---şehr
---dehr “ehr” zengin uyak
Genel Değerlendirme
Baskıcı bir yönetimin idaresinde dönemin yazar ve şairleri susturulmuş, hapse atılmış ya da sürülmüştür. Dönemin etkisiyle bazı yazar ve şairler toplumsal yaşamın dışında “aşk”, “özlem”, “hayali bir ülke” gibi bireysel konulara yönelmiştir. Böyle bir ortamda Tevfik Fikret, kendi bakış açısından “sis” imgesiyle dönemin baskıcı yönetimini ve bunun karşısında suskun kalan tüm İstanbul’u acımasızca eleştirmiştir.
Tevfik Fikret’in “Sis” şiiri, her ne kadar Arapça, Farsça kelime ve tamlamalarla yüklü olsa da bir dönemi ve bir dönemin sanat anlayışını yansıtması bakımından önemli bir belge niteliği taşır.