Cevap:
tarihi: 1987
liste sıra no: 448
yeri: güneydoğu anadolu bölgesi, adıyaman
kategori: kültürel
adıyaman’ın kahta ilçesinde 2150 metre yüksekliğindeki nemrut dağı yamaçlarında hükümdarlık yapmış olan kommagene kralı ı. antiochos’un (antikos) tanrılara ve atalarına minnettarlığını göstermek için yaptırdığı mezarı, anıtsal heykelleri ve benzersiz manzarası ile helenistik dönem’in en görkemli kalıntılarından birisidir. anıtsal heykeller doğu, batı ve kuzey teraslarına yayılmıştır. doğu terası kutsal merkezdir ve bu nedenle en önemli heykel ve mimari kalıntılar burada bulunmaktadır. iyi korunmuş durumdaki dev heykeller kireçtaşı bloklarından yapılmıştır ve 8-10 metre yüksekliktedir. varlığı bilinmekle beraber kral mezarı, henüz keşfedilememiştir.
divriği ulu cami ve darüşşifası (sivas)
unesco dünya miras listesi’ne alınma tarihi: 1985
liste sıra no: 358
yeri: iç anadolu bölgesi, sivas
kategori: kültürel
divriği ve civarında en erken yerleşim hititler dönemi’ne kadar inmektedir. yöre, mengücekoğullarının yönetimi altında olduğu dönemde ahmet şah ve eşi turan melek tarafından cami ile birlikte 1228-1229 yıllarında yaptırılmıştır. islam mimarisinin bu başyapıtı iki kubbeli türbeye sahip bir cami ve ona bitişik bir hastaneden oluşmaktadır. yapılar, mimari özelliklerinin yanı sıra, sergilediği zengin anadolu geleneksel taş işçiliği örnekleriyle unesco dünya miras listesi’nde yer almaktadır.
edirne selimiye cami ve külliyesi (edirne)
unesco dünya miras listesi’ne alınma tarihi: 2011
liste sıra no: ?
yeri: marmara bölgesi, edirne
kategori: kültürel
istanbul’un fethinden önce osmanlı imparatorluğu’nun başkenti olan edirne’nin en önemli anıtsal eseri olan ve şehrin silüetini taçlandıran selimiye cami ve külliyesi, 16. yy.da sultan ıı. selim adına yaptırılmıştır. teknik mükemmelliği, boyutları ve estetik değerleriyle döneminin ve sonraki zamanların en muhteşem eseri olan cami ve külliye, osmanlı mimarlarından sinan’ın ustalık dönemi eseri, mimarlık sanatının en görkemli örneklerinden biri ve insanın yaratıcı dehasının bir başyapıtı olarak kabul edilmektedir.
ince ve zarif 4 minareye sahip büyük kubbesiyle görkemli cami, iç tasarımında kullanılan ve döneminin en iyi örnekleri olan taş, mermer, ahşap, sedef ve özellikle çini motifleri ve ince işçilikleri ile kubbe ve kemerlerindeki kalem işleri, mermer döşemeli avlusu ve yapıyla bağlantılı el yazması kütüphanesi, eğitim kurumları, dış avlusu ve arastası ile bir sanat türünün zirvesini temsil etmektedir.
edirne selimiye cami ve külliyesi, unesco dünya miras komitesi’nin 19-29.06.2011 tarihleri arasında gerçekleştirilen 35. dönem toplantısı’nda alınan 35 com 8b.37 sayılı karar ile 1 ve 4. kriterler kapsamında kültürel varlık olarak dünya miras listesi’ne dâhil edilmiştir.
5. sınıf türkçe ders kitabı anıttepe yayıncılık sayfa 108 cevabı
b) kültür adresinden dünya miras listesi’ne alınan kültürel miraslarımızdan iki tanesini araştırınız. araştırma sonuçlarınızı arkadaşlarınızla paylaşınız.
cevap:
bütün insanlığın ortak mirası olarak kabul edilen evrensel değerlere sahip kültürel ve doğal varlıkları dünyaya tanıtmak, toplumda söz konusu evrensel mirasa sahip çıkacak bilinci oluşturmak ve çeşitli sebeplerle bozulan, yok olan kültürel ve doğal değerlerin yaşatılması için gerekli işbirliğini sağlamak amacıyla unesco’nun 17 ekim – 21 kasım 1972 tarihleri arasında paris’te toplanan 17. genel konferansı kapsamında, 16 kasım 1972 tarihinde “dünya kültürel ve doğal mirasının korunmasına dair sözleşme” kabul edilmiştir. 14.04.1982 tarih ve 2658 sayılı kanunla katılmamız uygun bulunan bu sözleşme, 23.05.1982 tarih ve 8/4788 sayılı bakanlar kurulu kararıyla onaylanarak, 14.02.1983 tarih ve 17959 sayılı resmî gazete’de yayınlanmıştır.
uluslararası önem taşıyan ve bu nedenle takdire ve korunmaya değer doğal oluşumlara, anıtlara ve sitlere “dünya mirası” statüsü tanınmaktadır. sözleşmeyi kabul eden üye devletlerin unesco’ya başvurusuyla başlayan ve uluslararası anıtlar ve sitler konseyi (ıcomos) ve uluslararası doğayı ve doğal kaynakları koruma birliği (ıucn) uzmanlarının başvuruları değerlendirmesi sonunda tamamlanan bir işlem dizisinden sonra aday varlıklar dünya miras komitesinin kararı doğrultusunda bu statüyü kazanmaktadır.
2018 yılı itibariyle dünya genelinde unesco dünya miras listesi’ne kayıtlı 1092 kültürel ve doğal varlık bulunmakta olup bunların 845 tanesi kültürel, 209 tanesi doğal, 38 tanesi ise karma (kültürel/doğal) varlıktır. her yıl gerçekleşen dünya miras komitesi toplantıları ile bu sayı artmaktadır. detaylı bilgilere dünya miras merkezi’nin resmi web sitesi olan http://whc.unesco.org/en/list adresinden ulaşılabilmektedir.
ülkemizin, kültür varlıkları ve müzeler genel müdürlüğü’nün sorumluluğu altında yürüttüğü çalışmalar neticesinde bugüne kadar unesco dünya miras listesi’ne 18 adet varlığımızın alınması sağlanmıştır. bu varlıklardan;
istanbul [1985]
divriği ulu camii ve darüşşifası (sivas) [1985]
hattuşa (boğazköy) – hitit başkenti (çorum) [1986]
nemrut dağı (adıyaman – kahta) [1987]
xanthos-letoon (antalya – muğla) [1988]
safranbolu şehri (karabük) [1994]
troya antik kenti (çanakkale) [1998]
edirne selimiye camii ve külliyesi (edirne) [2011]
çatalhöyük neolitik kenti (konya) [2012]
bergama çok katmanlı kültürel peyzaj alanı (izmir) [2014]
bursa ve cumalıkızık: osmanlı imparatorluğunun doğuşu (bursa) [2014]
diyarbakır kalesi ve hevsel bahçeleri [2015]
efes (izmir) [2015]
ani arkeolojik alanı (kars) [2016]
afrodisias (aydın) [2017]
göbeklitepe arkeolojik alanı (şanlıurfa) [2018]
göreme milli parkı ve kapadokya (nevşehir) [1985]
pamukkale-hierapolis (denizli) [1988]
sizler için iki tanesini araştırdık.
troya antik kenti (çanakkale)
unesco dünya miras listesi’ne alınma tarihi: 1998
liste sıra no: 849
yeri: marmara bölgesi, çanakkale
kategori: kültürel
troya, dünyadaki en ünlü antik kentlerden birisidir. troya’da görülen 9 katman, kesintisiz olarak 3000 yıldan fazla bir zamanı göstermekte ve anadolu, ege ve balkanların buluştuğu bu benzersiz coğrafyada yerleşmiş olan uygarlıkları izlememizi sağlamaktadır. troya’daki en erken yerleşim katı m.ö. 3000-2500 ile erken tunç çağı’na tarihlenmektedir, daha sonra sürekli yerleşim gören troya katmanları m.ö. 85 – m.s. 8. yüzyıla tarihlenen roma dönemi ile sona ermektedir. troya, bulunduğu coğrafi konum nedeniyle burada hüküm süren uygarlıkların diğer bölgelerle ticari ve kültürel bağlantıları açısından daima çok önemli bir rol üstlenmiştir. troya ayrıca gösterdiği kesintisiz katmanlaşma ile avrupa ve ege’deki diğer arkeolojik alanlar için referans görevi görmektedir. ilk olarak 1871’de heinrich schliemann, daha sonra w. dörpfeld, c.w blegen tarafından kazılmış olan bu görkemli arkeolojik şehirde kazılar halen sürdürülmektedir.
efes (izmir)
yeri: ege bölgesi, izmir
boylam: 27˚20’ doğu
enlem: 37˚07’ kuzey
kategori: kültürel
dünya miras listesine alınan “efes” dünya miras alanı; çukuriçi höyük, ayasuluk tepesi (selçuk kalesi, st. john bazilikası, isa bey hamamı, isa bey camii, artemision), efes antik kenti ve meryem ana evi olmak üzere dört bileşenden oluşmaktadır.
antik dönemin en önemli merkezlerinden biri olan efes, tarih öncesi dönemden başlayarak helenistik, roma, doğu roma, beylikler ve osmanlı dönemleri boyunca yaklaşık 9000 yıl kesintisiz yerleşim görmüş ve tarihinin tüm aşamalarında çok önemli bir liman kenti ve kültürel ve ticari merkez olmuştur.
helenistik ve roma döneminin üstün kentleşme, mimarlık ve dini tarihine ışık tutan simgeleri barındıran efes’te farklı dönemlere ait en üstün mimari ve kent planlama örnekleri bulunmaktadır. m. ö. 8. yüzyıla tarihlenen ve antik dönemin yedi harikasından biri olarak ünlenen kült merkezi artemision, hz. meryem’in isa’nın annesi olarak kabul ve ilan edildiği 431 tarihli ekümenik konsülün gerçekleştiği yer olan meryem kilisesi, isa’nın havarilerinden biri olan ve yahya incili’ni efes’te yazan st. john’ın mezarı üzerine inşa edilen bazilika gibi erken hristiyanlık dönemine şahitlik eden benzersiz eserleri, günümüzde hristiyanlar tarafından hac mekanı olarak kabul edilen meryem ana evi ve beylikler döneminde inşa edilen islam yapıları ile efes aynı zamanda dini tarih açısından da bugün hala ayakta olan benzersiz bir birikim sunmaktadır.
c) kültür adresinden aldığınız bilgilere güveniyor musunuz? neden?
cevap: güveniyorum. çünkü uzantısı “gov”dur. “gov” uzantılı siteler devlete ait sitelerdir ve verdikleri bilgiler doğrudur.
ç) sizler hangi sitelerden araştırma yapıyorsunuz?
cevap: “edu”, “org”, “gov” uzantılı sitelerden araştırma yapıyoruz.
d) bilimsel araştırmalarda “edu ve gov” uzantılı sitelerin güvenirliği hakkında ne düşünüyorsunuz?
cevap: “edu” uzantılı siteler eğitim kurumlarına, “gov” uzantılı siteler devlet kurumlarına aittir. bu sitelerde bulunan bilgiler doğrudur.
7. etkinlik
aşağıdaki kutularda verilen metinleri inceleyiniz.
5. sınıf türkçe ders kitabı anıttepe yayıncılık sayfa 108 cevabıa) sizce bu metinlerin ortak özelliği nedir?
cevap: metinlerin içinde, o metinle alakalı başka metinlere bağlantılar bulunmaktadır.
b) metinlerin bu şekilde düzenlenme sebebi ne olabilir? açıklayınız.
cevap: bu şekilde düzenlenen metinlerde araştırma yapan kişi aradığını rahatça bulabilir. araştırmasıyla ilgili diğer konulara ulaşabilir.
8. etkinlik
5. sınıf türkçe ders kitabı anıttepe yayıncılık sayfa 109 cevabı
anadolu’da kilim demek, özlemi, inancı, sevgiyi ilmik ilmik dokumak demektir.” sözünden yola çıkarak bir konuşma yapınız.
cevap:
sevgili arkadaşlar.
türk halkı eskiden duygu ve düşüncelerini halıya, kilime, kumaşa işledikleri motiflerle anlatırdı. iletişim olanaklarının günümüz kadar gelişmediği bu zamanlarda insanlar duygu ve düşüncelerini bu şekilde diğer insanlara aktarırdı.
insanlar işledikleri motiflerde birbirlerine olan sevgiyi, özlemlerini, güvenlerini, acılarını anlatırlardı. bu nedenle kilimlere işlenen motiflere sadece süz gözüyle bakmak yanlış olacaktır. kilimlerdeki motifler insanların duygularının birer yansımasıdır.
insanların duygularını bu şekilde aktarması çok hoştur. bu davranış türklerde halı ve kilim kültürünü çok ayrı ve özel bir yere koyar. işte bizim kültürümüz, böyle inceliklerle doludur.
9. etkinlik
şiirden alınan aşağıdaki dizeleri okuyunuz.
“kilim kalbin aynasıdır, gönlün sesidir;
her nakışı bir duygunun ifadesidir
a) yukarıdaki dizede noktalı virgül niçin kullanılmıştır?
cevap: ögeleri arasında virgül bulunan sıralı cümleleri birbirinden ayırmak için konmuştur.
b) noktalı virgülü bu dizedekiyle aynı görevde olacak şekilde cümlede kullanınız.
cevap: sevinçten, heyecandan içim içime sığmıyor; bağırmak, kahkahalar atmak, ağlamak istiyorum.
c) aşağıdaki cümleleri noktalı virgülün kullanım alanıyla eşleştiriniz.
cevap:
5. sınıf türkçe ders kitabı anıttepe yayıncılık sayfa 109 cevabı
10. etkinlik
kültürümüzde kilimin yerini anlatan bilgilendirici bir metin yazınız.
cevap:
bir sonraki derse hazırlık
gazete ve dergilerden vatan sevgisini anlatan resim, fotoğraf ve haberler bulunuz. araştırma sonucu elde ettiklerinizi sınıfa getiriniz.
cevap:
2021-2022 türkçe özgün yayınları – yeni kitap için tıkla!
5. sınıf türkçe ders kitabı anıttepe yayıncılık 4. tema milli kültürümüz sayfa 104, 105, 106, 107, 108, 109 kilim metni etkinlik soruları ve cevapları ile ilgili aşağıda bulunan emojileri kullanarak duygularınızı belirtebilir aynı zamanda sosyal medyada paylaşarak bizl
