Soru: İsim tamlamalarını anlatınız.#OptiSınav​

                                               TAMLAMALAR

Tanım:Bir ismin aitlik bakımından daha belirgin hale gelmesi için başka bir isim tarafından tamamlanması ile meydana gelen söz öbeğine"isim tamlaması"denir.

Tamlayan ilgi eki--ın-in-un-ün ile oluşurken

Tamlanan iyelik eki--ı-i-u-ü ile oluşur

Örnek:yol-un-üst-ü

Yol:tamlayan-un-ilgi eki

Üst-tamlanan-ü-iyelik eki

NOT:Bu kısım çok önemlidir!!!

• Belirtili İsim Tamlaması

Tanım:Tamlayanın ilgi,tamlananın iyelik eki aldığı tamlamalardır.

Örnek:Yazarın evi

Yazar-tamlayan -ın-ilgi eki

Ev-tamlanan- i-iyelik eki           →BELİRTİLİ İSİM TAMLAMASI

Örnek-2:Yolun sonu

Yol-tamlayan-un-ilgi eki

son-tamlanan-u-iyelik eki         →BELİRTİLİ İSİM TAMLAMASI

Örnek-3:Duvarın üstü

Duvar-tamlayan-ın-ilgi eki

üst-tamlanan-ü-iyelik eki            →BELİRTİLİ İSİM TAMLAMASI

∝NOT:Belirtili İsim tamlamalarında birden fazla tamlayan olabilir.

Örnek:Kuşların çiçeklerin diyarı

Kuşların-tamlayan-çiçeklerin-tamlayan-diyarı-ilgi eki

Sonuç:BELİRTİSİZ İSİM TAMLAMASI

∝Belirtili isim tamlamalarında birden fazla tamlanan bulunabilir.

Örnek:evin bahçesi mutfağı balkonu odası

ev-tamlayan-in-ilgi eki

bahçesi-tamlanan-ilgi eki

mutfağı-tamlanan-iyelik eki

balkonu-tamlanan iyelik eki

odası-tamlanan iyelik eki

∝Bazı tamlamalarda tamlayan düşebilir.

Örnek:senin çantan masada kalmış.

{senin}tamlayan {çantan}

∝Tamlayan ile tamlanan arasına başka sözcükler girebilir.

Örnek:Kitabın {ilk} ←sayfasını okurken uyuyakalmış.

Örnek-2:Dedemin mavi {gözlerine} hayran hayran baktılar.

∝Tamlayan ile tamlanan yer değiştirebilir.

Örnek:Yollarını bekledim onların

Yollar-ın-tamlanan

Onlar-ın-tamlayan

Örnek-2:İlk sayfası koparılmış gazetenin→Belirtili İsim Tamlaması

• Belirtisiz İsim Tamlaması

Tanım:Tamlayanın ilgi eki almayıp,tamlananın iyelik eki almasına denir.

Örnek:Okul yolu →Belirtisiz İsim Tamlaması

Okul-tamlayan-yolu-tamlanan

Örnek-2:File bekçisi →Belirtisiz İsim Tamlaması

File-tamlayan-bekçisi-tamlanan

• Zincirleme İsim Tamlaması

Tanım:Tamlayanın,tamlananın ya da her ikisinin de kendi içinde başka bir isim tamlamasının olduğu sözcüklerdir.

Örnek:{Macera romanların}okuyucusu}

Macera romanların -tamlayan -Belirtisiz    →Zincirleme İsim Tamlaması

okuyucusu-tamlanan

Örnek-2:{Ahmet`in} {cep telefonu}

Ahmet`in-tamlayan

cep telefonu-tamlanan-Belirtisiz        →Zincirleme İsim Tamlaması

Örnek-3:{Devlet hastanesinin}{doktor odası}

Devlet hastanesinin-tamlayan ilgi eki-Belirtisiz

doktor odası-tamlanan iyelik eki-Belirtisiz      

                                       ↓

                 Zincirleme İsim Tamlaması

#OptiSınav#Pırlanta

İsimler diğer adıyla adlar isim ve fiil türündeki sözcükleri ,nesneleri birebir karşılar.Yani birbiri ile ilgili bir diğerini iyelik yönünden tamamlayan ve en az iki kelimeden oluşacak.

İsim Tamlamasının çeşitlerine geçmeden önce bilmemiz gereken iki tane ayrı eklerimiz var.Bunlar;

Tamlayan ve Tamlanan ekleridir

•Tamlayan ekleri;-ın,in,un,ün

•Tamlanan ekleri;-ı,-i,-u,ü ekleridir

Her iki eklere örnek verirsek;

•Gömleğ_in Düğmes_i

Burda belirttiğim -in 'tamlayan' eki iken ,-i ekide tamlanan ekidir.

Yukarıda belirttiğim tamlayan ve tamlanan eklerini nerede kullanacağımıza bakalım

Dört tane İsim tamlaması çeşitlerimiz vardır bunlar;

1)Belirtili İsim Tamlaması

2)Belirtisiz İsim Tamlaması

3)Takısız İsim Tamlaması

4)Zincirleme İsim Tamlaması

Bu tamlama türü hem 'tamlayan'hem 'tamlanan' eklerini alır ve iki tane isimden oluşur ayrıca bu isimler her iki tamlama ekini alırlar

Örnek;

Yemeğin tadı

Hayatımın anlamı

Bu tamlama türü sadece tamlanan ekini alır.

Örnek;

Nar ağacı

Akşam güneşi

Tamlayan ve tamlanan eklerinden hiçbirini almaz ama sahiplik eki dediğimiz iyelik eklerini alır.

Örnek;

Tahta kaşık

bu örnekte görüldüğü gibi hiçbir ek yoktur

En az üç ismin bir araya gelerek kurduğu tamlama çeşididir.

Örnek;

Bahçenin kapısının kolu .

İyi dersler"

#Optisınav

#pırlanta