Cevap:
Cebirsel bir ifadeyi ortak çarpan parantezine almak için terimleri ortak bölen bir çarpan bulunması gerekmektedir. Bulduğumuz ortak çarpanı ise parantez dışına yazmamız gerekir. Parantezin iç kısmına ise terimlerin çarpana bölündükleri zaman elde edilen satıların yazılması gerekmektedir.
Örnek: 2x+4 ifadesini çarpanlarına ayırınız.
Be denklemde öncelikle her iki teriminde kaça bölündüğü bulmamız gerekir. Bakıldığı zaman terimlerin 2 ile tam bölündüğü görülmektedir. O zaman cebirsel ifadeyi 2 ortak parantezine almak gerekir.
2x+4= 2.x + 2.2 gördüğünüz gibi her bir terimde 2 ortak böleni vardır.
Haberin Devamı
2x+4=2(x+2) şeklinde yazılabilir.
Örnek: 8x²+10x sayısını çarpanlarına ayırınız.
Bu işleme bakıldığı zaman 2x sayısının ortak bölen olduğu görülebilmektedir.
Yani; 8x²+10=2x.4x + 2x.5 şeklinde yazmak mümkündür. 2x ortak parantezine aldığımız zaman;
8x²+10x=2x(4x+5) şeklinde yazılabilir.
Örnek:6x²+9 sayısını çarpanlarına ayırınız
Denkleme bakıldığı zaman 3 sayısına ortak bölündükleri görülmektedir.
6x²+9=3.2x²+3.3 şeklinde yazılabilir. Buradan ortak çarpanlara alındığı zaman;
6x² + 9 = 3.(2x² + 3) şeklinde yazılabilir.
Gruplandırarak Çarpanlara Ayırma Nedir?
Ortak çarpanlara alma işleminin yapılamadığı durumlarda gruplandırarak çarpanlara ayırma yapılabilir. Burada öncelikle terimler kendi aralarında ortak çarpanı olacak şekilde bir gruplandırma yapılmalıdır. Sonrasında ise ortak çarpana alma işlemini yapmak gerekir. Gruplandırarak çarpanlara ayırma eğer ü ve üzeri terim bulunuyorsa yapılabilmektedir.
Örnek: xy + yz + xz + z² işleminin gruplandırılarak çarpanlara ayırma işlemi nasıl yapılır?
Burada öncelikle ortak çarpanlara ayırma
işlemini yapmak gerekir. Ancak bakıldığı zaman burada bulunan tüm terimlerin ortak bir çarpanının olmadığı görülmektedir. Bu sebeple terimler ayrı ayrı çarpanlarına ayrılır.