Sꫀꪶꪖꪑꪶꪖr ꫀᠻꫀꪀᦔiꪑ =)
8. Sınıf İnkılap
8. Sınıf İnkılapDemokratikleşme Yolunda Atılan Adımlar⚖
Öncelikle Demokrasi Nedir?
Demokrasi halkın özgür bir şekilde kendi yöneticilerini seçmesidir. Tamamen halkın kendi iradesinin egemen olduğu yönetim biçimine denilmektedir.
Demokrasi için 3 temel esas vardır
☆Hürriyet ve Eşitlik
☆Milli Egemenlik
☆Siyasi Partiler
✔Eminim ki ilk ikisini anlamışsındır. Fakat "siyasi partiler ne alaka?" diye sorabilirsin. Eğer tek bir tane siyasi parti olsaydı, mecburi bir şekilde halk o partiye oy verecekti ve bu demokratik olmazdı. Yani siyasi partiler, çoğulculuk ilkesinden kaynaklı demokrasinin gereğidir. Aynı zamanda; birçok siyasi partinin olması, mecliste birçok farklı görüşün varlığının temsil edilmesi demektir.
Demokratikleşmeye Yönelik Atılan Bazı Adımları Verelim⛓
- Kadınlara siyasi haklar tanınması
♠︎ Büyük ihtimal hatırlıyorsundur; kadınlara medeni kanunda birçok sosyal haklar tanınırken, siyasi haklar tanınmamıştı. Ama sonunda "demokratikleşme yolunda atılan adımlar" ünitesinde bu meselenin çözüldüğünün müjdesini veriyoruz. Toplumun ataerkil davranışları her ne kadar birçok şeyi etkilese de, bu konuda oldukça başarılı olduğu söylenemez. Kadınlara, M. Kemal Atatürk öncülüğünde; ilk olarak belediye seçimlerinde, devamında Muhtar seçimlerinde, sonra ise milletvekili seçimlerinde, seçme ve seçilme hakları tanındı. Sonuç olarak kadınlar, birtürlü kavuşamadıkları siyasi haklarına kavuştu.
- Büyük Millet Meclisinin (BMM) açılması
- Saltanatın kaldırılması
♠︎ Saltanat TDK'de hükümdarlık, padişah anlamlarına gelmekte. Saltanatta babadan oğula geçen bir taht bulunmaktadır. Demek istediğim, padişah öldüğü zaman tahtı onun oğlu devralır. Eh demokraside yöneticiyi halk seçmiyor muydu? evet halk seçiyordu fakat burda halkın seçimine bağlı değil. Bu sebeple, biz rahatlıkla diyebiliriz "burda demokrasi yoktur".
♠︎ aslında halifeliğin kaldırılmasının sebebi, ülkenin yönetiminde kendine fazlasıyla söz hakkı tanımasıdır. Ülkede herhangi bir söz hakkının olmamasına rağmen, kendini diktatör olarak görme gerekçesiyle kaldırılmıştır.
Çok partili hayata geçiş denemeleri
⛓Hah şimdik geldik
⚡Atatürk döneminde çok partili yaşama geçiş denemeleri
Atatürk, çok partili hayata geçmeden önce, birçok sözü ile bunun habercisi olmuştur.
Bazı cümlelerine örnek verelim
✔"Egemenlik kayıtsız şartsız milletindir" veya "Egemenlik sınırsız ve koşulsuz olarak ulusundur"
✔ "Egemenlik hiçbir mâna, hiçbir şekil ve hiçbir renkte ve işarette ortaklık gösteremez"
✔ "Kuvayımillyeyi etkin ve milli iradeyi egemen kılmak temel ilkedir"
✔ "Böyle bir hükümet, ulusal egemenlik temeline dayanan halk hükümetidir. Cumhuriyettir."
Cumhuriyet Halk Fırkası (9 Eylül 1923)
▪︎Öncelikle belirtelim. fırka, parti demek.
⚡M. Kemal, herzaman çok partili yaşamı demokrasinin bir gereği olarak gördüğünü, bize iliklerimize kadar hissettirmiştir. bunun üzerine bir parti kurmuştur. Biraz bu partiyi madde madde açıklayalım.
☄Türkiye'nin ilk siyasi partisidir.
☄M. Kemal Atatürk tarafından "Halk Fırkası" adıyla kurulan bu parti Cumhuriyetin ilanından sonra yerini, "Cumhuriyet Halk Fırkası" adına vermiştir.
☄1950 yılına kadar iktidarda kalmıştır.
☄Temelini, Sivas kongresinde oluşturulan "Model ve Rumeli müdafaa-i hukuk cemiyeti'ne" dayandırmaktadır.
☄İnkılapların tamamı bu parti aracılığıyla gerçekleştirilmiştir.
☄Ekonomide devletçilik anlayışını benimsemiştir.
▪︎Devletçilik ekonomi sisteminde devlet, bir yere kadar ekonomiyi kontrol altına alır. liberal ekonomi politikasında ise devletçileğe kıyasla daha düşük vergilerin verilmesini destekleyen ekonomi şeklidir.
★Cumhuriyet Halk Fırkası Genel Başkanı M. Kemal'dir.
★Cumhuriyet Halk Fırkası İkinci Genel Başkanı İsmet İnönü'dür.
▪︎İktidar= ülkeyi yönetme gücüne sahip olan, ülkeyi yöneten kişi.
Gel gelelim
Gel gelelim Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası (TCF) (17 Kasım 1924)
♧Şimdik olay şu, M.Kemal Atatürk bir parti kurmuştu ya işte o partide görüş ayrılıklarına düşen bazı arkadaşları ayrılarak "Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası" adıyla yeni bir parti kurmuştur.
▪︎Terakkiperver= ilerlemeyi isteme veya ilerici kişi anlamına gelmektedir.
☄Cumhuriyetin ilk muhalefet partisidir.
☄Ekonomide Liberalizim politikasını desteklemektedir.
☄ Parti programında "Dini inançlara saygılıyız" maddesine yer verilmiştir.
▪︎Maddesi ile M.Kemal karşıtları bu partide toplanmıştır.
☄1925'te çıkarılan Şeyh Said isyanı ile bağlantılı olduğu gerekçesiyle kapatılmıştır
Serbest Cumhuriyet Fırkası (12 Ağustos 1930)
➡️O dönemde herkesi etkileyen ekonomik bir kriz vardı. Bu sebeple M. Kemal istişare edip ekonomik alanda başkalarının farklı görüşlerini duymak, bu konuda danışmak istiyordu. Bu düşünce üzerine M. Kemal Fethi Bey'in bir parti kurmasını istedi. Böylece "Serbest Cumhuriyet Fırkası" adlı parti, Fethi Bey tarafından kurulmuş oldu
☄İkinci muhalefet partisidir
☄Ekonomide Liberalizim politikasını desteklemektedir
☄Rejim karşıtı bazı şahısların bu partiye katılması sonucu parti, Fethi Bey tarafından kapatılmıştır.
★Böylelikle çok partili hayata geçiş denemeleri ne yazık ki başarısız olmuş ve Mustafa Kemal döneminde çok partili yaşam olmamıştır.
umarım yardımı dokunmuştur <3
#14 mayıs çiftçiler günü (kutlayamamıştım)
#Alissonn=((
