CevaP 12 Levha Kanunları, asıl adı ile Leges Duodecim Tabularum, Roma’da sözlü hukuk kuralları (yani örfler ve adetler) yerine yazılı kanunlara geçiş sonucunda 12 Madeni ve ahşap plakaya işlenmiş yasalar bütünüdür. Roma yazılı hukukunun önemli bir kısmını ve Avrupa hukukunun temelini oluşturur. Oluşturulma nedeni ise örf ve adetlerin büyük çoğunlukla “Patriciler” adlı bir sınıf tarafından bilinmesidir. (Sözlü hukuk kuralarının yazıya dökülmesine uzun süre karşı çıkan bir gruptur.). Halktan (Roma’da halk Patricier ve Plebler olarak 2 sınıfa ayrılırdı.) 10 kişilik bir heyet tarafından kararlaştırılmış ve 12 levha üzerine işlenmiş olan 12 Levha Kanunları, yazımı (bir nevi “kazınması”) bittikten sonra şehirdeki kalabalık bir meydana asılmıştır. Aile içi olaylarda adaleti düzenlemek, hukuk yoluna başvurmada hakları eşitlemek vb. olarak sıralanabilir. Özellikle hırsızlık olaylarında günümüzdeki “İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi” ile benzerlik gösterir.
ÖRNEKLER
Yönetimsel Amaç: Asiller ile alt sınıf arasında olabildiğince eşitlik sağlamak ve insanları, üst kesimin yasalara dayanmayan, keyfi yaptırım ve davranışlarına karşı korumak. (Ne yazık ki bu yasalar amaçlarına tam olarak ulaşamamıştır; o devirde üst kesim ile alt kesim arasındaki evlenme yasağı gibi ayrımcı kurallar devam ettirilmiştir.)
Hukuki Gayesi: Eskiden uygulanan sözlü kültürü ve buna dayanan toplum kurallarını, örf, adet, gelenek ve göreneklerini derlemek, toplamak, yazılıp anlanabilecek ölçüde basit ve yazılabilir hale getirmekti.
Bir kimse, alacaklı olduğu vatandaşı majistra (hâkim) karşısına çıkarabilir, borçlu borcunu ödeyemezse uygun bir yolla ona el koyar, kişiyi alıkoyar veya rehin alabilir veya zincire vurdurabilir. Borçlu borcunu tahsis edilen zaman içinde yine ödeyemezse öldürebilir veya alacaklı tarafından köle pazarında köle olarak satılabilir. Alacaklı sayısı birden fazla ise borçlu vatandaş alacaklar nispetinde parçalara ayrılır. (Derlerken ne demek istediğini tam anlayamadım.)
Vatana ihanet, ana veya babayı öldürme, kundakçılık gibi suçların cezası zincire vurulmak, kırbaçlanmak veya ateş ile yakılarak öldürülmek olarak sıralanabilir.
Yalancı şahitlik suçunun temel bilinen cezası yakınca bir uçurumdan atılarak öldürülmektir.
Hırsızlık olaylarında hırsızlık olayı eğer sabah yaşanmışsa ve ağır bir vaka değilse ceza hükmü çaldığı malın bedelinin kabaca iki katını geri ödemek olarak verilir. Eğer hırsızlık olayı gece işlenmişse ev sahibinin hırsızı olay yerinde öldürme hakkı vardır.
Açıklama: EN İYİ SEÇERSEN SEVİNİRİM
